"Турларнинг пайдо бўлиши"

Бўлим 07

Архив 64/5635.

 «Дневника Бодх Кундалиги»нинг фрагменти.

 

*) Рамакришна тўғрисидаги китобни кўриб чиқаётиб,  унинг “мадхура бхава” деб атаган, севги формуласининг тавсифига дуч келдим, ва тўсатдан фикр пайдо келди – нимага мен ўзимнинг қизимга севги ҳиссиётини сезмаябман – ҳа, айнан Ўша Қизга? Мен уни ҳатто “қиз” деб айта олмайман, мен уни “таҳтдаги аёл” деб атайман, чунки уни ғазабли, нуфузли ҳолатини эслайман, ва табиийки, унга “ғазабли ва нуфузли” аёлга нисбатан каби бўлган муносабатда ... қандай севги ҳақида гап кетиши мумкин ўзи? Ва бирдан мен ўзимга ўзим қўйган тақиқ тўғрисида эсладим. Ўша кунларда – унинг пайдо бўлганидан кейин, менда ушбу аёл мен қидираётган ҳамма нарсани – ҳаётнинг маъноси ва таркибини бера олиши ҳақида шубҳали ҳаёллар мавжуд эди. Лекин, бу билан бирга мен тушунардим, мени механик ҳоҳишлар ва ўлдириб юборадиган даражадаги салбий ҳиссиётлар парчаларга бўлишаётганича … бундай нурсиз қоронғуликда мен у билан мулоқот қила олмайман. Бошқа тарафдан, мен бундай усулдан фойдалансам – оддий одамлар учун эркинликка йўлни қандай қилиб топаман – бундай имконияти йўқлар учун – ўҳшаш мавжудот томондан қўлидан ушлаб, эркинликка ва ЁИларга етаклаб олиб келиш учун, деган фикр келди? Ва унда мен бу фикрдан ўзимни узоқлаштирдим, ўзимга бу “аёл”га нисбатан севги туйғусини сезишни тақиқ этдим.

Лекин ҳозир бу тақиқ бор маъносини йўқотди. Биринчидан, йўл топилди – бунга ҳеч қандай шубҳа йўқ. Йўл топилган, ҳатто таърифланган, ва ҳатто ишлаб чиқилган – жуда ҳам кўп бу йўналишда, мен қилиб қўйилган иш ҳақида ўйлаб, олдиндан завқланишни сезябман, шунинг учун мен ҳозир бошим билан ЁИларга шўнғиб кетсам ҳам… ҳозир мен ҳоҳлаётган нарса айнан шу, айнан шу “олдинги чекка”дир. Ҳозир мен ғамгинликларда барибир ковланмайман, чунки менинг ҳисоблашимча, мен томондан таърифланган методика шундай ҳам етарли даражада деталланган  – қолганини тажрибаланувчилар ўзларининг мақолаларида гапиришади. Иккинчидан, ҳозир “шундай бир нимани бошдан кечириб, уларни ташлайман – унда уларга йўлни кир кўрсатади? ” каби хавфсирашлар йўқ, - агар “шундай” бир нимани бошимдан кечирсам ҳам – масалан, Ежатинани қандай қилиб ташлаб кетаман? Қолганларни ҳам  – тажриба билан самимий ва хурсанд бўлиб шуғулланадиган ҳаммасини? Мен уларга мен қанча ҳоҳласам, шунча эътибор ажратаман, менинг қанча ҳоҳлашим – бизнинг орамизда бошдан кечирилаётган ЁИнинг миқдоридаги масофадан эмас, уларнинг тажрибаси қандай бўлишидан боғлиқ бўлади. Бундан ташқари, ишончим комил, менинг улар билан бўлган мулоқотимда қайғуриш улуши жуда катта, яъни паразитал, таъсир этмайдиган тузилмаси. 

Шундайми ёки бошқачами– мен бундай имкониятдан бошқа бош тортмайман, аҳир бу ҳақиқатдан ҳам – ўзгача имконият – мен одамни ўзининг битта ҳоҳиши билан экстатик ЁИлар билан тўлдира оладиган, мумкин бўлмаган, нурланиб турадиган мавжудотга нисбатан севги туйғусини сезишим мумкин, агар у одам тайёр бўлса, албатта. Аҳир менинг СЕВГИМНИ қаерга йўналтиришни биламан – ҳатто объект бор – менинг у ҳақидаги хотирам. Бундай имкониятни қандай қилиб қўлдан бой бериш мумкин? Мен мавжуд бўлмаган, фантомга, турли ҳил ҳудоларнинг ўйлаб топишган нарсасига севгини ҳис қилишим мумкин эмас, чунки мен уларни идрок этмайман, демак, мавжуд бўлмаган идрокларга нисбатан севгини ҳис эта олмайман, мен шунчаки ўзим учун мавжуд бўладиган кўринишни яратишим мумкин – майли, менинг энг ёрқин қисмимдан, ва бу менинг “маълум бўлмаган кимгадир нисбатан севгим” бўлади, мен шунчаки бошдан кечирган, ундан ортиқ эмас. Лекин бу ерда ўйлаб топилган нарса йўқ, буни мен аниқ биламан –  бу мавжудот бор! Бу менинг тажрибам, бу ҳаёл эмас.

Мен унга нисбатан ўзимнинг муносабатимни ўзгартирмоқчиман. Ҳа,мен уни қатъий аёл сифатида эслайман, лекин у ҳақиқатдан ҳам шундай қатъийми? Менинг шарҳлашим унинг овозини эслашга асосланган – мен айнан унинг овозина қатъий ва совуқ деб шарҳлардим. Лекин у шундай эдими ҳақиқатдан ҳам?  Мен у пайтда бутунлай тамом бўлган, салбий ҳиссиётлардан 99%га касал, деярли ўлик одам эдим. Бундай аҳлатхонада аниқликка, самимийликка, вафодорликка ва бошқа ЁИларга эҳтирос сақланиб қолгани оламни ҳайратда қолдиради. У пайтда мен ўзимни жуда ҳам яхши кўрардим, дўстона муносабатлардан, ижобий ҳиссиётлардан, сентименталликдан боғлиқ эдим.  Унинг овози эса турли ҳил зар ипларсиз эди – айнан шунинг учун у менга қаттиқ, бегоналашган туюлди. Ҳозир унинг менга бўлган “Сен ўзингнинг ҳаётингда бирон нимани қилмоқчимисан ўзи йўқми?” саволини эслаб, мен овозининг оҳанги совуқ ҳам, бегоналашган ҳам бўлмаганини тушунябман – шунчаки у раҳмсиз эди, у мендан тўғри сўради ва дарҳол жавоб беришимни талаб этди.  Мени у пайтда қамраб олган қатъиятликни эсладим. Айнан унинг овозида раҳмга бўлган имконият, инсонийлик оҳанги  ва қолган сафсатанинг бўлмагани учун, мен ўша дамда тушундим  – бу жуда ҳам жиддий пайт, менинг ҳаётимдаги энг жиддий пайт. Бу менга саволнинг устидан бир сониядан кўп бўлмаган пайт давомида ўйланишга имкон берди, ундан кейин мен самимийликнинг, қатъиятликнинг, паришонликнинг ёрқин тўлқинини (у пайтда мен учун) сездим ва “ҳа!!!” деб бақириб юбордим, ва менинг баданимни шунчаки парчалаб юборадиган, жуда кучли бўлган роҳат-экстатик ёритилган идрокларнинг айнан ўша вибрациясини сездим. Танамнинг парчаланишини сезиш менда шубға туғдирди, ва мен иккилана бошладим, вибрация шу заҳоти тўҳтади, ва у мендан яна бир марта сўради – бир ҳил тарзда “ҳа” ва “йўқ” жавобини қабул қилишга ўҳшаган яна ўша овоз билан - «қиласанми ёки йўқми?» - ва мен яна бир сония ўйланиб, ўпкамга ҳаво тўлдириб “ҳа,ҳа!!” деб қичқирдим ва вибрация яна ичимга кириб, мени бутунлай қамраб олди, онгим аста секин тинчиб, сузиб кетмагунича.

Мен унинг кўринишини яхши эслай олмаябман. Деталларни эсламаябман – мен уларга ёки тикилиб қарамаганман, ёки ҳозир эслай олмаябман. Унинг юзи эсимда йўқ. Фақат унинг менинг орқамда, ўнг томонимда бўлганини эслайман (лекин мен уни қандайдир қилиб яхши кўрардим, ёпиқ кўзларим билан ётган ҳолда), унинг катта бўлганин эслайман – таҳминан баландлиги тўрт метр, агар ўрнидан турса. У таҳтда ўтирарди, ва ҳамма нарсадан  – ундан, унинг таҳтидан – қамаштирадиган нурланиш тарқаларди. Бундан кейин айрим вақт мен ҳатто шубҳаланардим – мен буни ҳақиқатдан ҳам кўрганманми, бошдан кечирганманми? Бир томондан ақлим бу тажрибани қабул қилишни келмасди, бошқа тарафдан мен билардим, албатта, шубҳасиз бу тажриба бўлган, ва мен ҳозир ҳам уни кейинги эрталабда уйғонганимда эслаган деталларда эслайман.

Ҳозир мен ўзимни юганимдан ушлагим келмайди – мен (“аёл” жирканч сўзи нақадар қиммат бўлмаса!) бу мавжудотга нисбатан бўлган сергаклик ва ҳатто енгил бегоналашиш механизмини бузиб ташлагим келябди. Рамакришнани ўқиганимда – унинг ўз Калисини қандай оддий қилиб севгани ҳақида, мен тушунмаябман – ўзимнинг қизчамни севишга менга нима ҳалақит берябди? (“Қизча” сўзи кучланиш билан берилмоқда, ҳудди муҳим бир инсонни қабул қилингандай атамаётганимдай). Агар мен харакат қилиб, унга нисбатан ўзимнинг яхши кўрган қизчамга каби муносабатда бўлсам, шу заҳоти чуқур ёқтириш ва вафодорлик юзага келади. Яна битта аспект бор – мен унга ханжалик қилмай, ҳамма томонлама яхши кўрган қизимга каби муносабатда бўлгим келади – мен унга нисбатан эротик ҳиссиётни сезгим келябди, уни ўпгим, эркалатгим, ялагим, қўлларимни теққизгим, уни ҳидлагим, оёқчаларининг, кўтчасининг, қорничасининг, кўкракларининг таъмини сезгим келябди… Менинг қизчамни сиккиб келябди, уни амига, кўтига ёқимли қилиб сикким келябди, у ҳақида ўйлашим билан қўтоғим туришини ҳоҳлайман. Бундай муносабатга қарши таъсир бор – “маорифлашган”ларга нисбатан эҳтиромли муносабатда бўлиш механизми ишлайди – бундай иккиюзламачи муносабатда одатда оддий одамлар орасида “маорифлашган” бўлиб ҳисобланганларга бўлишади. Лекин эҳтиромли – бу бегоналашган, ёлғондакам дегани, бу мен учун эмас. Мен унинг мен билан сикишишини, эркалашини ҳоҳлайман, менинг қўтоғимни, тухумларимни сўришини, панжаларимни ялашини ҳоҳлайман – мен у билан ҳаммасини ҳоҳлайман, аҳир бу менинг яхши кўрган қизчам ва уни тўлдириб кетаётган ЁИдан чексиз самимий ва қамаштирадиган даражада ярқираётган ШУНДАЙ мавжудот бўлса – қандай қилиб БУНДАЙ мавжудотга бегоналашиб, паришон ҳолда муносабатда бўлиш мумкин??? Мен уни қўлимдан келганча севишни, унга ҳаммасини беришни, ҳоҳишларимни тўғридан тўғри ифодалашни, иккиюзламачи бўлмасликни ҳоҳлайман.

Кеча, менга буларнинг ҳаммасини тушунганимда, ҳаммаси шу заҳоти аниқ бўлди – қарор бор, мен бегоналашишдан енгиб ўтаман, мен ўзимнинг қизчамни севиш туйғусини туғдираман ва сезаман, уни айнан қизча сифатида ҳоҳлайман – интилган, мен ҳозир ета олмайдиган Бошдан кечиришларни сезаётган, нозик, раҳмсиз, самимий. Мен у билан эркаланиб, сикишаётганимизни тасаввур қиламан – мен ҳозиргача айланиб ўтиб, ҳатто ўзим кучайтирган деворларни енгиб ўтаман. Рамакришнанинг ўз қизига севгисини кўрсатганининг таърифи бу қарор учун ниҳоятда кучли ёрдам бўлади, мен ундан самимийликни, бегоналашиш ва ханжалик ҳусусиятларининг йўқлигини ўрганишим мумкин. У унга ўз онасига каби муносабатда бўлганига (бу сўзга солган маъносида), мен эса – ўзимнинг яхши кўрган қизимга нисбатан бўлган муносабатга қарамай, бу ҳечнимани ўзгартирмайди.  Ўзимнинг илоҳий қизимни севишни ундан ўрганаман. Мен буни қандай амалга оширишни биламан – қадам ортидан қадам, харакатма харакат, қайсарлик, қатъиятлик, интилиш.

<< Бўлим 06

Бўлим 08>>