"Қаттиқ дарёлар, мармар шамол"
Бўлим 15Март ойида Ҳимолойда яна исий бошлади. Довонлар ҳали қор билан қопланган эди, лекин катта бўлмаган баландликда жойлашган база аҳолиси учун қорли тоғларгача бир-икки қадам жой бўлса мавсумлар ўзгариши унчалик таъсир қилмайди, қуёш ботаётганида энди полартек-300 эмас, полартек-100 нинг ёки умуман футболканинг ўзи билан кифояланиш мумкинлигини ҳисобга олмаганда. Джейн учун қайси лаҳзада ва нимага Фосса ва Флоринда уни учинчи синфга ўтишини қарор қилишгани ҳалигача номаълум эди. Шунчаки кунлардан бир куни уларнинг гуруҳини тўплашди ва уларнинг ҳаммаси учинчи синф амалиётлари учун тайёр эуканликларини айтишди, шундан кейин Флоринда уларнинг диққатини бир неча кунга ўзига тортди ва шу кунлар давомида улар Флоринда таклиф этган ва англаб етиладиган туш кўришлар (АЕТК) га эришиш ҳамда уларнинг ичида ўзини дадил бошқаришга қаратилган янги амалиётлар элементларини ўрганиб чиқишди.
Биринчи навбатда улардан вақтли - соат тўққизда ётиш талаб қилинди. Атрофдаги ҳаётдан зарурий ҳолатда яккаланиб қолиш учун улар кечаси ғаров (бамбук) чакалакларига қараб йўл олишарди. Джейн олдин у ерларда бўлганди,лекин кўп эмас, чунки у ерда қиладиган ишнинг ўзи йўқ эди – учга уч метрли ягона ҳонадан иборат бўлган бир қаватли кичкинагина уйчанинг ичида бор-йўғи ёзув столи стули билан ва девор бўйлаб жойлашган китоб жавонлари ҳамда тўшакдан бошқа ҳеч нарса йўқ эди. Шу сабабдан ноутбукни тамоқдан узганингда сен бутунлай ташқи дунёдан яккаланиб қоласан. Уйча деворлари ғиштдан қилинган бўлиб иккита ойнаси бор, лекин уларнинг фойдаси йўқ эди, чунки уйча атрофида бутун периметр бўйлаб икки метр баландликда ғаров экилган эди. Ғаровнинг экилиш зичлиги ҳайрон қоладиган даражада эди – бу “тўсиққа” қўл у ёғда турсин ҳаттоки кафтингни ғам тиқа олмайсан. Баъзи бир ғаровларнинг пояси йигирма сантиметргача борарди ва шундай маҳлуқлар тепага қараб ўн беш, баъзида йигирма метргача чўзилиб кетган эди. Бу тўсиқ бўйлаб уйчага кириш жойигача торгина сўқмоқ ўтган эди. Шунинг учун ташқи дунёдан яккаланиш юз фоизли эди. Уйчалар сони бу ерда ўнтача эди. Уларнинг орасида кўприклари бор бўлган майда ҳовузчалар тизими жойлашган бўлиб, буларнинг ҳаммаси ўз навбатида яна битта бақувват ғаровли девор билан тўсилган эди, шу сабабдан ғаровли чакалаклар бутунича олганда кичкинагина яккаланган дунёни ифода этарди. Кимдир коттеджни эгаллаганида унинг тепасига махсус тахтача осилиб қўйиларди ва ҳеч ким у ерга кирмасди ва уй эгасини безовта қилмасди.
Кейин Флоринда улардан ҳар икки соатда уйғониб ўз тушларини қисқача ёзиб боришни талаб қилди. Эрталаб улар тахминан био соатни вақтни ўз тушларини батафсил ёзиб чиқишга сарф қилардилар, шундан кейин биргаликда тўпланиб жуфт-жуфт бўлиб, бир-бирини тушларидаги ҳатти-ҳаракатлари учун гўёки улар тушда эмас, ўнгида бўлганидек танқид қилардилар – ҳатти-ҳаракатларнинг асосларини билиб олишарди, концептуалликни, қатъийсизликни, негатив ҳис-туйғуларни ва ҳоказо ва ҳоказоларни аниқлашарди. Буни қилиш осон эди, чунки ғамгинликлар кўп бўларди ва уларнинг ҳаммаси равшан эди. Флоринда буни “тушлар учун маъсул бўлиш” деб атарди ва одам тушлари, ҳаттоки иккинчи синф ўқувчисини тушлари шунчалик алғов-далғов бўлишининг сабаби одамлар ўзлари қилган ишлари ва тушда кўрганлари учун маъсул бўлишга ўрганмаганликлари эканлигини Флоринда уларга тушунтирарди.Агар тушлар муҳитини ўзининг шахсий маъсулияти деб қаралса, у ҳолда вазият ўзгаради. Ана шу маъсулиятни бўйинга олишни одам етарли даражада ўрганмаган эди, лекин натижа ҳақиқатдан ҳам қизиқарли бўлиб чиқди.
Кундузги уйқу ҳам мажбурий эди – ҳеч бўлмаганда ўн беш дақиқага ва ярим соатдан ошмаган ҳолатда, ва иложи бўлса кунига икки марта – тахминан соат бирда ва бешда. Бир томондан бундай қисқа кундузги уйқулар эрталаб авқтли туришдан пайдо бўладиган уйқучиликнинг тўлалигича йўқолишига олиб келарди. Иккинчи томондан айнан шу дақиқалар бадандан ташқаридаги тажрибалар (БТТ) ва АЕТК ларнинг пайдо бўлиши нуқтаи назаридан қизиқарли бўлиб чиқди. Кундузги тушлар, биринчи кечки тушлар ва охирги кечки тушлар барча БТТ ва АЕТК ларнинг аксаоият қисмини ташкил этарди.
Улар бажарган парчалар орасида Флоринда қимирламай ётиш амалиётини алоҳида таъкидлаб ўтди ва кунига камида учтадан ана шу парчаларни бажаришни таклиф этди.
Буни бажариш пайтида аъзойи баданининг бир қисмини “йўқотиш” ҳиссини сезиш учун абсолют қимирламаслик керак эди.
“Ухлаяпманми ёки йўқми?” деб номланган янги амалиёт қизиқарли бўлиб чиқди.. Бир соат ёки бир неча соат давомида – ким қандай ҳоҳласа, амалиётчи тахминан ҳар дақиқадан сўнг ёки ҳар беш дақиқадан сўнг ўзига-ўзи “ухлаяпманми ёки йўқми?” деб савол беради. Ана шуни аниқлашга тахминан беш сония ватқ кетказиб, у натижада “ухламаяпман шекилли” дейди. Флоринда тушунтиргандай агар бу амалиётни интенсив равишда, кунига бир неча соатдан, иложи бўлса кун давомида бажарса эртами кечми бу одат тушнинг ичида фаолият кўрсата бошлайди ва сен ўзингга ана шу саволни энди тушингда берасан. Албатта сен бу саволга худди олдингидай жавоб беришингни эҳтимоли кўпроқ, яъни “ухламаяпман шекилли” деб, лекин бу кейинги қадамга киради. Болалар тушида “ухлаяпманми ёки йўқми” деб савол бера олишни ўрганишганига бу ва бошқа амалиётларни бажариш орқали тахминан икки ҳафта вақт кетди ва уларнинг кундузги амалиёти оғирлашди. Бу саволни ўзларига-ўзлари беришганида улар айни пайтда қаерда эканликларини ва айнан шу ерда эканликлари мантиққа тўғри келадими-йўқми деб сўрайдиган бўлишди. Улар ён атрофларига қарашарди ва рўй бериши мумкин бўлмаган бирор нарса рўй бермаяптими деб савол беришди. Янги амалиётлар ва ўзгарган турмуш тарзини бошқа қизиқишлар билан боғлаган ҳолда татбиқ этиш олдинига қийинчилик билан кечди, лекин нима бўлганда ҳам олдинга қўйилган мақсад қизиқтириб қўйган эди ва қатъийлик билан дадиллик бағишлар эди.
Яна бир ҳафтадан кейин Джейн тантана қиларди – у ҳаётида биринчи марта турғун бўлган АЕТК га эришди ва бу айнан амалиётлар туфайли юз берди Уйғониб у дарҳол қолганларга ўзининг тажрибасини гапириб беришга тушиб кетди.
- Мен кўчадан кетаяпман, баҳор, ҳаво илиқ, қанақадир одамлар, уйлар – мен қайсидир шаҳардаман. Ўзимга “ухлаяпманми ёки йзқми?” деб савол бераяпман. “Йўқ шекилли” деб жавоб бериб йўлимни давом эттираяпман. Кеийн яна сўраяпман – қаердаман ва бу мантиққа тўғри келадими-йўқми? Ўзимга нима деб жавоб берганимни эслолмаяпман, лекин бир нима тиннчлантирувчи гап айтган бўлсам керак,чунки туш ўзгаришсиз давом этди. Шу пайтда йўлнинг четидан мушук югуриб кетаётганини кўрдим – кўзи катта, узун, ёқимтой мушук экан. Мен унинг кетидан кузатдим ва мушук тўхтаб менинг кўзимнинг ўнгида қушга айлана бошлади – айланди ва учиб кетди. Ана шу пайтда бошланди – мен бирорта бошқа нарса содир бўлаётганини тушуна бошладим. Мен тўхтадим ва мушук қушга айлана олмаслигини тушуниб етиш кучая бошлади. Ҳозиргача бу жараён эсимда – тушуниб етишнинг шиддат билан кучайиши – оддий бўлмаган, таърифлаш қийин бўлган жараён, худди шампан бутилкадан учиб чиқаётган қопқоқдай – аста-секин, кейин тезроқ ва охири қайтариб бўлмайдиган даражада. Бир неч сониядан кейин аниқлик тўла бўлди ва мен шу заҳоти ухлаётганлигимни тушундим! Шундай эмоционал тўлқинланиш вужудга келдики, мени АЕТК дан отилиб чиқишимга бир оз қолди, лекин мен ўзимни тинчлантирдим, ўзимни қўлимга олдим ва кейин нима қилиш кераклигини ўйлай бошладим. Атрофимга қараб тахминан Хитойда эканлигимни тушундим, чунки барча ёзувлар хитойча иероглифлар билан ёзилган эди. Бу кичкина шаҳарча эди ва мен уни номи нималигини сўраб олишни ёки билишни ҳоҳлаб қолдим. Мен ўйладимки унинг номини эслаб қолиш қизиқ бўларди, кейин эса у ерга бориб у ҳақиқатдан ҳам шунақа кўринишга эга эканлигига гувоҳ бўлгим, ўша кўчани топиб, уни айлангим келди. Лекин кўчаларнинг номини қидириш қийин иш бўлиб чиқди – энди номини ўқийман десам ёзувлар ювилиб кета бошларди. Шунда мен одамлар олдига келиб улардан шаҳарнинг номи нималигини сўрай бошладим. Улар менга мутлақо бўм-бўш, маъносиз, баъзида эса тажовузкор кўзлари билан қарашарди ва ҳеч нима дейишмасди – шунчаки ёнимдан ўтиб кетишарди. Шунда мен биттасининг олдида тўхтаб, унинг назарини тутиб, баланд оҳангда ўша саволни бердим. Олдинига у типирчилай бошлади ва мен билан гаплашиб ўтирмаслигини, унинг ягона дўсти борлиги ва фақат у билан гаплашишини бидирлаб айтди. Мен рози бўлдим ва жулдур кийимга кийинган ўша дўсти пайдо бўлди. Мен унга ғалати кийинганлигини ва атрофдаги одамлар ахмоқсифатлигини, наҳотки у шуларни кўрмаётганлигини айтдим? Бу қандай жой ва ҳозир нечанчи йиллигини сўрадим, у эса ҳозир бир минг олти юз ўн тўртинчи йил эканлигини ва шу заҳоти биттасига телефон қилиб бир нарсани аниқлаштира бошлади.
- Сен ўн еттинчи асрда ҳеч ким ҳеч қаерга телефон қила олмаслигига эътибор бермадингми? – деб ҳайрон қолди Берта.
- Йўқ, мен умуман бошқа нарсалр ҳақида ўйлаётгандим.. мен унинг дўстидан бир нималарни сўрай бошладим, унинг кўзлари эса бир оз тиниқлаша бошлади ва шу пайт... у шунчаки ғойиб бўлди-қўйди! Атрофимдаги олам алғов-далғов парчалар билан ўраниб олди, ранглар аралаша бошлади ва шакллар ювилиб кета бошлади. Мен АЕТК ни учиш учун ёки масалан Бодхи билан учрашишга ҳаракат қилиш учун ишлатмаганимга афсусланишга улгурдим. Шундан кейин уйғониб кетдим.
- Яхши. – тинчгина изоҳ берди Флоринда. – АЕТК сифати албатта паст, ва сени тушуниб етиш қобилиятининг учиб кетгани ва АЕТК ўрнига сен деярли оддий туш кўрганингни сезмагансан. Асосийси, АЕТК ларнинг бошланганида, улар янада маънодор бўлиши учун ҳаракатлар режасини тузиш лозим. Сен нотаниш мамлакатга сафарга жўнаётганингда сен тахминан қиладиган ишларинг режасини тузасан-ку? Йўлкўрсаткич сотиб оласан, отелда жойлашасан, итариш учун қизларни ёки йигитларни қидира бошлайсан ёки ҳайвонот боғига борасан ва ҳоказо. АЕТК билан аҳвол ҳам худди шундай. Сенда режа бўлиши керак. АЕТК га тушганингда сен бир томондан иккинчи томонга беъмани югуриб ўтишларга, аҳмоқ одамлар билан суҳбатлашишга ва бошқа жиннича ҳатти-ҳаракатларга вақт сарфламаслигинг керак.
- Менда ҳам шундай муаммо бор, - деб тасдиқлади Берта. – АЕТК га тушишим билан дарҳол позитив ҳис-туйғулардан охуевать қиламан ва биринчи навбатда тўхтамасдан секс билан шуғуллангим келади.. Мен ҳоҳлашни ўзи керакли параметрларга эга бўлган йигитнинг пайдо бўлиши учун етарли эканлигини биламан ва мен дарров уни итара бошлайман. Оргазмга тезда эришаман, дарров тугатмаслик учун дарҳол у билан, тушуниб етишим аста-секин кетиб қолади ва тамом – мен тўкилиб тушаман.
- Сен кўриб турибсан-ку, камтарин қизлигингни, - деб елкасини қисди Флоринда. – Масалан Серена ҳар куни итариш билан банд бўлади. Ҳар ҳолда мен уни итариш билан шуғулланмагани ёки бировнинг попишини яламаган ёки бировнинг асбобини сўрмаган кунини эслай олмайман, шунинг учун унда бундай муаммо келиб чиқмайди. Сен эса... нимага сен ўзингни шу қадар камтарона тутасан? Бу ерда базада, сен билан итаришиш ёки сиқилиб туришга рози бўладиган йигит ва қизлар камми?
- Йўқ, кам эмас...
- Ёки сена айнан ҳоҳоамайсанми?
- Айтиш қийин, - иккиланиш билан жавоб берди Берта. – Баъзида менга ҳоҳламаганимдай туюлади, лекин баъзида мен ўзим ўрганган сексни ҳоҳламаётганимни тушунаман, бирорта бузуқ, кучли равишда шаҳват уйғотадиган ҳатти-ҳаракатни бажаришга қурбим етмайди, эҳтимол... ҳар ҳолда мен порнони кўрганимда дарҳол капаки қилгим келади ва шаҳватим ҳам кучаяди.
- Сенда сексуал фантазиялар рўйхати борми? – деб тўхтатди уни Флоринда.
- Бор.. қаердадир
- Анчадан бери уни тўлдирмагандирсан?
- Анчадан бери.
- Қайси фантазия сени ҳаммасидан кўра шаҳватингни келтиради? Қайси турдагиси?
- Зўрлаш, - хўрсинди Берта. – Мени бешта йигит ушлаб олиб,ўзларига ёққанича мени зўрлашганини фараз қилсам ҳаммасидан кўра шаҳватимни келтиради. Лекин реал ҳаётда мен шунга ўхшаш бирор нарсани амалга оширмоқчи бўлсам, мен уяла бошлайман ва ўзимни бировга бағишлаш ўрнига мен кучанаман ва менда дарҳол бу ишни тугатиш иштиёқм пайдо бўлади. Мен бир неча бор уриниб кўрдим ва ҳар сафар бу уринишларни тўхтатдим, шунинг учун мен уриниб кўринишларни тўхтатиб қўйдим.
Флоринда бир дақиқага ўйланиб қолди.
- Хўш, бу ерда мен бирор нарса дейишим қийин. Шундай бўлиб чиқяптики, сенинг ўнғайсизлигинг сендан кўра, сенинг АЕТК га эришиш истагингдан кучлироқ.
- Менг ҳар қандай бузуқ ишларни бажаришим мумкин, яъни айнан ўнғайсизликнинг карахт қилувчи таъсирини енгиб чиқа оламан, лекин мен унинг ўзини енгиб чиқа олмайман, шунинг учун ҳар қандай бузуқ ишларни қилмай, ҳеч қандай шаҳват менда уйғонмас эди. Шу ерда мен ўзимни кучсиз ҳисоблайман – агар шаҳват бўлмаса мен нима қила олардим?
- Бу шахсий мағрурлик ҳис-туйғуси (ШМҲ) нинг кўриниши, - жавоб берди Флоринда. – сен шундай муҳим шахссанки, ўзингни одамлар олдида фоҳиша, жалаб каби тута олмайсан. Ўнғайсизликни эмас, айнан ШМҲ га зарба бериш керак.
- ШМҲ..., - бир нарсани йўқотгандек тўнғиллади Берта.
- Сени бу дилингни оғритдими?
- Шундай бўлса керак, чунки ўнғайсизлик менга нисбатан оддий тўсиқ ҳисобланади, ШМҲ бўлса...
- ... худди ўшани ўзи. Сенинг шахсий мағрурлик ҳиссиётинг қанчалик катта бўлса, уни нафсига тегиш шунчалик осон бўлади, уни нафсига тегсанг уни кузатиш осон бўлади – демак унга бартараф этиш кучларини қўллаш осон бўлади. Яхши, хуллас – мана сенга бир нечта вазифа. Биринчидан гуруҳингиздан кимдир сийишни ҳоҳласа, у билан бирга ҳожатхонага бор, бошингни унитазга тиқ ва у сенинг бошингга сийсин.Яна ваннага қатнаса ҳам бўлади, у ерда сенинг бажанингга, оғзингга сийишсин.
- Оғзига? – Бертанинг кўзлари катталашиб кетди.
- Қулоғинг оғирми? – Флоринданинг овози жиддийлашди. – Менинг ишим – сенга маслаҳат бериш, сеники бўлса – уларга амал қилиш ёки мени яхшилаб сўкиш ва на хуй послать қилиш.
Берта мушукка ўхшаб силкиниб қўйди.
- Йўқ, мен розиман, мен сенинг маслаҳатларингга амал қиламан. Мен эса нима... сийдикни ичишим керакми?
- Йўқ, уни ичиш керак эмас. У сенинг оғзингга кириб у ердан чиқиб кетсин.
- Мен ҳам шундай қилиб кўрмоқчиман, - бир оз ўйланишдан кейин сўз қўшди Серена. – Менинг ШМҲ имнинг ана шундай йўл билан иззат нафсига тегилишига имоним комил.
- Мен ҳам, - Магнус кулию юборди. – Менга ҳозирнинг ўзида менинг бошимга ёки оғзимга сийишаётганини кўз олдимга келтимрсам қўрқиб кетаяпман, лекин буни нимаси қўрқинчли? Фақат биттаси – мағрурликнинг иззат нафсига тегиш. – шунинг учун мен ҳам иштирок этаман.
- Мен ҳам, мен ҳам. – Джейн ва Арчи ШМҲ ни йўқотувчиларга қўшилишди, бироқ шундай бўлса ҳам Джейн буни ҳеч иккиланмасдан қилди деб бўлмасди, Арчига келсак у бундай иккиланишни умуман бошидан кечирмади.
- Яна бир нарса, - Флоринда Бертага қараб деди. – Кунига бир неча марта спортзалга ёки бирорта бўш лабораторияга келиб, у ерда энг кўринадиган жойга турасан, шортангни ёки иштонингни пастга туширасан, кўтингни тепага кўтариб тиззангга ўтирасан, кўтингга қалам ёки ҳоҳлаган нарсангни тиқасан ва ҳамма эшитадиган қилиб “мени кўтимга биров итаришини ҳоҳлайман!” дейсан. Уч марта шундай дейсан, кийинасан ва кетаётганда атрофдагиларни кўзига қарайсан.
Бертага қарашга одамнинг раҳми келарди. У қизариб кетди, ўксинди, калласини орқага ташлади, кейин кўзларини юмиб яна очди.
- Ҳоҳламасанг қилма, - яна қайтарди Флоринда.
- Қиламан, - ўжарлик билан деди Берта. – Албатта қиламан.
Флоринда ташқаридан қараганда юмшоқ бўлиб кўринарди. Бўйи баланд бўлмаган, келишган ва бақувват.кичкина товонлари ва олдинги панжалари бор эди. У ихтиёрий пайтда эркаланадиган қандайдир бир мушукчага ўхшарди. Уни кўрган ҳар бир одамга унинг олдига келиб ва уни мушукка ўхшатиб силагиси келса керак – бошини, орқа томонини, елкасини. У гаплашган пайтида, маслаҳат берганида, сўраганида ва жавоб берганида унинг овози дўстона ва хотиржам эди. Бунда унинг оҳангидаги ва қарашидаги юмшоқликдан темир бетонли қаттиқликкача ўзгариш бир сониядан кўп бўлмаган вақтни оларди. Бирорта аҳмоқона гап айтиб қўйсанг бир зумда мушукча йўқ бўлиб унинг ўрнига тирноқлари ва хирург пичоғига ўхшаш тишлари бўлган ёввойи мушук пайдо бўларди. Джейн бир неча бор Флоринданинг курашганини кўрган эди – ҳоҳ самбо бўлсин, ҳоҳ дзюдо бўлсин. Флоринда ўзига вафодор бўлиб қолаверарди – рақибнинг диққатини гўё чайқатадиган юмшоқ, оҳиста ҳаракатлар , кейин эса – кўтариб ташларди ёки чалиб йиқитарди – шундай тезликда буни бажарардики, ҳеч ким қарши келолмасди. Агар унга бас кела оладиган бирор кимса бўлса ҳам, Джейн уни билмасди.
- Яна бир гап. – Флоринда Джейнга юзланди. – Сен англаб етиш кучайиб бораётган ва оддий туш АЕТК га айланган лаҳзани эслайсан-ку?
- Озроқ. Учга мос келадиган даражада кўз олдимга келтираман, уйғонганимда эса бу ҳолатни ўнга билардим, у мутлақо равшан эди.
- Учга тенг бўлгани ҳам тўғри келаверади. Бундан парча ҳосил қил, нимага бундай ожизлик кўрсатаяпсан? – ҳайрон бўлган овоз билан деди Флоринда. – Ҳар ўн сонияда ана шу ҳолатнинг хотирасига сакраб чиқиб ол. Ўн беш дақиқа – битта парча. Бирор нима содир бўлса, оддий тушда ҳушёрлик, равшанлик ошиб борса, ана шу лаҳза асосий ҳисобланади. Ана шуни машқ қилиш керакю Ишончни ҳам машқ қилиш керак. Бугун АЕТК содир бўлишига ишончни машқ қил. Ахир бу осон-ку.
Фосса ҳам ЁИ ни тарбиялаш учун янги амалиётларни таклиф этди. Джейн учун энг қизиғи қотишмаларни қидириш амалиёти бўлди. Бунда бир жуфт ЁИ танлаб олинади,бунда улар бир-биридан максимал даражада узоқлашган бўлиши керак. Биринчи мисол сифатида Фосса қатъийлик ва гўзаллик ҳис-туйғусини олишни таклиф этди. Ўн беш дақиқа давомида (бу амалиётнинг бир парчасига тенг) амалиётчи бир пайтнинг ўзида ҳам қатъийлик,ҳам гўзаллик туйғусини сезишга интилади.
- Энг оддий йўли бу юк халтасини кийиб олиб, тоғ сўқмоғидан юриш, - деб маслаҳат берди Фосса. – Сен бир пайтнинг ўзида ҳам қатъийлик ҳам гўзаллик туйғусини сезишинг мумкин. Олдин сен ҳар бир беш сонияда диққатни битта ЁИ дан иккинчи ЁИ га кўчиришинг ва уларни қўллаб-қувватлаб туришинг мумкин. Йигирмата парчадан сўнг сен иккала ЁИ ни бир пайтда, параллел равишда бошингдан кечиришни ўрганасан.
- Ана шу қотишма бўладими?
- Аҳмоқона гапларни қўй, Магнус, - хотиржамгина деди Фосса, - сен бу нарса қотишма эмас, аккорд бўлишини билишинг керак.
- Ҳа, шунинг учун ҳам мен ҳайрон қолдим...
- Бу ерда ҳайрон қоларли жойи йўқ. Агар одам бирор нарса қатъий билса, у шу нарсани ҳақиқатан ҳам билади. Агар сен иккита ЁИ ни бир пайтда бошдан кечириш аккорд деб аталишини билсанг, сен буни биласан ва тамом-вассалом. Шунинг учун сенинг билимларинг қатъий эмас, демак бу умуман билим эмас.
- Розиман.
- Иккита ЁИ ларнинг аккордини яратиб, - деб давом эттирди Фосса, - сен шунчаки уларни бошдан кечиришни ва янада фаолроқ боршдан кечиришни давом эттираверасан. Бунда диққатни биттасидан иккинчисига ўтказасан, уларни қўллаб-қувватлайсан ва қотишма бўладими ёки йўқми, шуни кутиб ўтирасан.
.Қотишма деганда мен шундай ЁИ ни назарда тутяпманки, у олдинги иккитасининг арифметик йиғиндиси бўлмайди. Агар қотишма бўлса, у қатъият ҳам, гўзаллик ҳам бўлмайди. Бу қайсидир янги нарса бўлади. Сизларда ҳеч қачон қайсидир иккита ЁИ қотишма ҳосил қилади деган кафолат бўлмайди – сиз буни мустақил тадқиқот қиласизлар. Металлургияда иккита элементдан ҳар қандай ташқи шароитда ҳам қотишма пайдо бўлмагандай бу ерда ҳам шундай – шундай бўлиб қолиши мумкинки, қатъият билан гўзаллик туйғусининг қотишмаси фақатгина қатъиятда ўткирлик бешдан кам бўлмаган, гўзалликда эса интенсивлик бешдан кам бўлмаган тақдирда пайдо бўлиши мумкин. Ҳар хил шароитларни текшириш, қидириш керак. Балки учинчи ЁИ нинг кичкина қўшимчасини қўшганингизда қотишма пайдо бўлиши мумкин. Ҳаттоки ягона қотишмани топиш – катта технологик муваффақият ҳисобланади, чунки қотишмалар элементар ЁИ лардан фарқ қилиб ҳеч кимда учрамайдиган хусусиятларга эга бўладилар ва баъзи бир вазифаларни ечиша ёрдам берадилар, ҳаттоки сизнинг олдингизда янги имкониятларни очадилар.
- Лекин қотишмалар пайдо бўладиган шароитларнинг таърифи ва қотишмаларнинг рўйхати мавжуд бўлса керак, ҳойнаҳой шундай мордлар ва дракончиклар борки, улар ана шу масалани текшираётган бўлишса керак?
- Албатта, Серена, бундай ЁИ қотишмалари рўйхати мавжуд. – тасдиқлади Фосса. – лекин сен унга қарама. Ўзингни қотишмани мустақил равишда топишдай мамнуниятдан жудо қилма. ЁИ жуфтлиги сифатида тажриба қилмоқчи бўлган ихтиёрий иккитасини оласизлар. Лекин фақат турли хил, бир-биридан узоқ бўлганларигт танлаб олинглар.
- Яъни масалан хуш кўриш ва гўзаллик тўғри келмайдию – деб аниқлади Магнус.
- Тўғри келмайди, - рози бўлди Фосса. – Яна бир гап. Сиз ҳаммангиз фанлар ва бошқа шунга ўхшаш ишлар билан фаолроқ шуғулланишингиз керак. Бунда парчаларни тўплаш интенсивлигини ҳами камайтирмаслигингиз керак. Сен негадир генетика лабораториясида кам кўринадиган бўлиб қолдинг, Джейн, - Фосса унга мурожаат қилди. – Марта сизларни нима билан банд қилиб қўйганимиз тўғрисида сўраётганди.
- Лекин Фосса, ахир биз Флоринда берган вазифаларни бажаряпмиз, янги ва эски парчаларни яратяпмиз ва ...
- Мен айтмоқчи эдимки, - Фомма бир зумда Флориндага шхшаб тиш-тирноқли қиличсимон тишли йўлбарсга айланди. – Фанлар билан фаолроқ шуғулланинглар ва одинги машғулотларингни тикланглар, парчаларни тўплаш интенсивлигини камайтирманглар. Мен ҳар куни ўттизтадан элликтагача парча тўплашларингни ҳоҳлайман ва бунда шундай ҳаёт билан яшашинглар керакки, ташқаридан қараб турган одам сизларни фанлар, спорт, шахмат ва китоблардан бошқа қизиқишларинг йўқ деб ўйласин. Бизда ахир ана шундай тажриба бор-ку, шунчаки уни энди янги амалиётларга татбиқ этиш керак, тамом-вассалом. Бусиз тўртинчи синфга ўта олмайсизлар.
- Жуда зўр-ку, - кулиб юборди Серена. – ОК, мен бажараман.
Марта Джейннинг лабораториядаги фаол машғулотларга қайтганини шижоат билан қабул қилди ва Джерри ҳам юзини ажабтовур-қўллаб-қувватловчи қилиб кўрсатди, уни қўлидан кшлади ва йигирма икки ёшлардаги непаллик йигитча ўтирган стол олдига етаклаб келди.
- Гаплашиб туринглар, - қиқача деди Джерри ва югуриб кетди.
- Суджан, - деди йигит ва қўлини чўзди.
- Ҳа..., - деди Джейн қўлини қисиб, - мени эсимда, менга сени тиббиёт... геотиббиётдаги эксперт сифатида таклиф қилишганди, шундайми?
- Ҳа, геотиббиётда,тўғри.
Унинг юзи кўзлари ниҳоятда катта бўлгани учун ғалати бўлиб кўринарди, лекин унинг назари самимий ва очиқ эди, шу сабабли умуман олганда, бир оз номутаносиблик бўлса ҳам, унинг юзи чиройли, ўзига тортадиган, ихлосини оширадиган эди.
- Ҳозирча мен биз нима борасида... э, гаплашишимиз мумкинлигини тасаввур қила олмаяпман, - деб тиржайди Джейн.
- Ҳеч қўрқинчли жойи йўқ, Шунчаки таркибида “гео” ёки “тиббиёт” сўзлари бўлган ихтиёрий саволингни беравер, - кулиб юборди Суджан, шундан кейин столига ўтирди ва ўзининг ёзувлари билан шуғулланишни давом эттирди, бунда гўёки Джейн у ерда йўқдай ва улар орасидаги суҳбат ҳеч қачон бўлмагандай эди.
Хафа бўлиш туйғусини сезиб, Джейн Флоринда ҳақ бўлганлигини қайд қилди - уларнинг ҳаммасига бошига сийиш сифатидаги “уринотерапия” зарур. “Қабул қилиб бўлмайдиган мағрурлик”, - деб ўйлади у ва йўлини давом эттирди.
Лаборатория янгиликлар орасида кутилмагандагиси ҳам бор эди – Джерри ундан кутиш мумкин нарсаларга хилоф равишда ўзининг ташкилий ва лоббистик кучини ғалати, унга хос бўлмаган йўналишга қаратди – Пол ва Эд билан биргаликда у қоя ичидаги кейинги ангар-лаборатория физиклар учун мўлжалланишига эришишди, модомики қурилиш ишлари бошланиб бўлганди ва авжига чиққан эди.
- Қизиқ, Джеррининг физика соҳасидаги бундай фаоллиги нима билан боғлиқ экан? – қизиқиб сўради Джейн Мартадан. – Олдинлари у физикларга рақиб сиқатида қарарди десак тўғри бўлади.
- Замона ўзгараяпти, қизалоқ! – хитоб билан гапирди Марта ва унинг қорнига сезиларли ҳамда кутилмаган зарба берди, натижада Джейн унга жавоб тариқасида энгашиб қолмаганида ва прессини таранг қилмаганда, унга бир жуфт дақиқа нафасини ростлашига тўғри келарди. – Бизнинг микробиологлар физикага шундай бақувват кўприк ўтказишдики, энди биз олдингидай бир-биримиздан мустақил бўла олмасак керак. Энди Джеррига физиклар жуда ҳам керак бўлиб қолди.
- Нима содир бўлди?
- Умуман олганда ҳеч нима, революцион нуқтаи назардан ҳеч нима, шунчаки яхшилаб унутилган эски нарсаларни эсга олдик. Бундан олтмиш йил аввал қайсидир швейцариялик олим Paramecium caudatum - инфузория туфелькаларнинг ҳатти-ҳаракатини кузатган экан
Мартадан ўсимликларнинг, ҳайвонларнинг, одам қисмларининг ва ихтиёрий нарсаларнинг лотинча номланиши шундай енгиллик билан учиб чиқардики, лотинчага таржима қила олмайдиган бирорта ҳам сўз йўқ деган таассурот пайдо бўларди.
- У инфузорияларни қоронғи хонада тоза пробиркаларда ўстирган экан, бу пробиркалар инфузорияларга бир-бири билан ҳеч қанақа кимёвий “мактуб” лар билан алмашишга имкон бермаган экан. Тажрибалар натижасида у кўрсатдики, микроорганизмлар бошқа пробиркалардаги қўшниларининг ўсиш суръатига ва овқатланиш хулқига таъсир этишини кўрсатди. Бунинг учун улар электромагнит нурланишдан фойдаланадилар деб тахмин қилди. Зўрми-а! Афтидан микроблар мулоқот учун, шу жумладан ультрабинафша диапазонида камида иккита частотадан фойдаланадилар. Масалан, маълум бўлдики, инфузорияларнинг катта бўлмаган тўдалари билан улардан катта бўлган қўшниларини ультрабинафша нурланишни ўтказмайдиган шиша ажратиб турса уларнинг сони тезроқ ўсар экан. Агар уларни ультрабинафша нурланишни ўтказадиган кварцдан қилинган шиша ажратиб турса, ўсиш суръатлари секинлашар экан. Ўша йиллари айнан қандай ҳужайра структуралари нурланиш учун масъул эканлигини топишнинг иложи бўлмади, чунки кризис бошланган ва кўпчилик фундаментал тадқиқотлар тўхтатилиб қўйилган эди.
Лекин биз ана шунга ўхшаш муаммога йўлиққанимизда бир ҳужайрали организмлар электромагнит нурланиш орқали мулоқот қилиши мумкинлигини эсладик.
- Мана сенга инфузориялар, ёки Макс вирусларда ҳам шунга ўхшаш нарса топдими?
- Макс айтмоқчи, аллақачон қидиряпти ва мен ишонаманки, топади, лекин бу ерда бизнинг микробиологларимизнинг физикада етарли тайёрланмаганлиги ва зарур асбоб-ускуналар билан таъминламаганлигимиз таъсир қилди, мана шунга Джерри типирчилаб қолди. Биз эса ана шунга ўхшаш таъсирни митохондрияларимиз билан шуғулланаётган пайтда топдик.
Марта кашфиёт тўғрисида гапирганида жуда ҳаётчан бўлиб кўринар эди ва Джейннинг миясига нимагадир айтишга журъат қилолмаган савол ўрнашиб қолди.
- Марта, - деб унинг гапини бўлди, - ҳозирнинг ўзида айт-чи... сен қандайдир парчаларни бажаряпсанми?
Олдинлари улар ҳеч қачон амалиёт тўғрисида гаплашишмаган эдилар, шунинг учун Марта ҳайрон бўлиб қошларини чимирди ва кулиб қўйди.
- Бажаряпман.
- Бирвақтнинг ўзида биттами ёки кўпроқми?
- Кўпроқ.
- Қандайларини?
- Айтмайман. – Юмшоқ қилиб мавзуга нуқта қўйди Марта ва шу заҳоти митохондрияларга қайтди ва бу билан ҳақиқатдан айтмаслигини билдирди.
- Сен билгандай, ҳужайралардаги митохондриялар сони доимий бўлмайди. Улар айниқса кислородга етишмовчилик бўладиган ҳужайраларда кўп бўлади. Уларнинг ўлчами ва шакли ҳам ўзгариб туради. Улар ўзларининг шаклини ўзгартириши мумкин, улар энергияга муҳтожлик сезиладиган жойларга кўчиб ўтишлари мумкин. Кўпчилик ҳужайраларда эса митохондриялар умуман бир-бири билан бирлашиб битта ёки бир нечта комплекслар – митохондрионларни ҳосил қиладилар. Бу фаолият шунчалик келишилганки, табиийки савол туғилди – ана шу жараёнларни ким ва қандай бошқаради. Олимлар ана шу ахборотни битта митохондриядан икинчисига кўчириб ўтадиган ҳеч қандай кимёвий “хат ташувчи”ларни топишмади ва уни тасдиқлашдан кўра ана шундай ғалати ғоядан воз кечиш мақсадида митохондриялар электромагнит нурланишдан фойдаланишларини текширишга қарор қилишди. Муаммо табиийки шунда эдики, бу нурланиш бўлган тақдирда ҳам ниҳоятда кучсиз бўлиши керак – уни қайд қилиш учун ёки бизда бўлмаган ва афтидан фақатгина бизда бўлмаган ҳеч қаерда учрамайдиган асбоб-ускуналар бўлиши керак, ёки ана шу нурланишни ўзгартирмасдан, биз уни аниқлаб, “расшифровка” қила олишимиз мумкин бўладиган даражада кучайтириш йўлини топадиган жуда ақлли мия керак бўлиши керак. Бизда электр худоси кимлигини сен биласан.
- Албатта Поль-да?
- Албатта. Сен балки унинг асбобининг тузилишини биларсан, чунки бу ишда ўзинг кўп нарса қилгансан, мендан эса радиофизик афсуски узоқроқ, лекин мен бунинг устида барибир иш олиб боряпман.
- Суджан нима учун генетиклар олдига кўчиб ўтди?
- Ўша сабабнинг ўзи. Ахир митохондрияларнинг фаолият кўрсатишидаги нуқсонлар билан боғлиқ бўлган ва эукариотлар, шу жумладан одам ҳужайраларидаги энергетик функцияларнинг бузилишига олиб келадиган бутун бошли ирсий касалликлар гуруҳи мавжуд-ку. Митохондрияларнинг генетик ва биокимёвий нуқсонлари тўқималарнинг нафас олишидаги бузилишларга олиб келади. Умуман олганда митохондриал касалликларнинг эффектлари турли-туман бўлади. Турли органларда нуқсонли митохондриялар тақсимланишининг турлича бўлиши сабабли, битта одамдаги мутация жигар касаллигига,бошқасида эса мия касаллигига олиб келиши мумкин. Суджан эса – “гео” бўлса ҳам, ҳали “тиббиётчи” эмас ва бу иш унга қизиқарли кўринади, гарчи иккинчи томондан митохондриялар бир-бири билан электромагнит нурланиш орқали мулоқот қилишар экан, уларга нурланиш тилида керакли буйруқлар бериб уларни тўғри ишлашга, тўғри ритмга созланишга мажбур қилиб бўлмасмикан деган савол туғилади. Умуман олганда кўпчиликни бу мавзу қизиқтириб қўйди. Поль ўзининг асбоби билан ҳаммага керакли бўлиб қолди. Кхумджунгдаги биологлар эсингдами?
- Албатта, Айниқса кунга эсимда яхши қолган, - кулиб юборди Джейн.
- Айнан Кунга Полни унинг ёрдамчилари билан ишлашга кўндирди. Ким унга шундай типратиканга рад жавобини бериши мумкин...
- У қандайдир гуллар билан шуғулланаётганмиди?
- Гуллар билан ҳам, фақат улар билан эмас, - марта ўйланиб турадиган ишора қилди ва бу ишора афтидан Кунга яна нималар билан шуғулланишини фақат худонинг ўзи билади деган маънони билдирарди шекилли.
- Бизнинг ҳолда у Полга капалак қуртини тақдим этди.
- Капалак қурти – зўр-ку, мен уларни яхши кўраман.
- Ҳа..., шундай қилиб улар иккаласи қуртлар ҳам бир-бирига ахборотни нурланиш орқали етказишини исботлашди, натижада уларда яшаётган турли текинхўр пашшалар ва айдоқчиларнинг мутацияларига кўникишар экан. Улар нурланиш орқали ўзларига меню тузишар экан!
- Меню?
- Ҳа, улар доимо турли хил доривор ўтларни, аниқроғи айнан улар учун доривор бўлиб қоладиган ўтларни еб кўришар экан ва бирорта қизиқроғини топиб олишса, шу ахборотни қўшниларига узатишар экан.
- Қуртлар доривор ўтлар билан даволанар эканми??
- Сен фақат одамлар шундай йўл тутишади деб ўйлаганмидинг? Бундай бўлса ғалати бўларди. Тадқиқот учун танлаб олинган ва текинхўр пашшалар билан зарарланган қуртларда зарарланмаганларга нисбатан тахминан икки баравар кўпроқ алколоидлар, шу жумладан пирролидизин топилди. Бу токсинлар эса қуртларга пашшалар ҳужум қилган пайтда Sanguinaria ва шу тентак бўлмаган қуртлар овқатланадиган бошқа ўсимликларида ҳам бор. Натижада биринчи авлодда ана шу ўтларни емаган касал қуртларга нисбатан тахминан йигирма фоиз кўпроқ пашшалар билан зарарланган қуртлар катта ёшгача яшаб улгурар экан, кейин уларнинг имммун тизимининг ўзи бундай пашшалар хуружини енгишга қурби етар экан, шу сабабдан пашшаларга бирорта янги жой қидиришга тўғри келаркан ва мен улар ҳам қайсидир радиочастотада бир-бирлари билан мулоқот қилишлари аниқланса ҳайрон қолмайман...
- Қизиқ, митохондрияларда ёки масалан инфузорияларда нурланиш генератори бўлиб нима хизмат қилар экан! – ҳайрон қолди Джейн.
- Мана сен ўйлаб кўргин ҳам, физиксан-ку. Биз табиийки дарҳол хлоропластларни ҳам текширдик ва маълум бўлишича, улар ҳам бир-бири билан ультрабинафша диапазонида мулоқот қилишаркан.
- Ўйлаш учун мен айнан нима устида ўйлаш лозимлигини билишим керак, - деб тўнғиллади Джейн. –Мен бактерияларнинг ёки инфузорияларнинг ички тузилишини мукаммал, то уларни ташкил қилувчи молекуляр гуруҳларнинг , баъзи ҳолларда алоҳида молекулаларнинг фазовий ориентирланишигача бўлган ички тузилишини мукаммал билишим керак. Бу нарса узатувчи ва қабул қилувчи қурилма бўлиб ва нима тўлқинлар генератори бўлиб хизмат қилишини аниқлаш учун зарур. Агар сен хлоропластлар ультрабинафша диапазонида мулоқот қилишади десанг... ультрабинафша ахир қуёш нурида бор-ку, қуёш нури эса узатишга халақит берадиган шовқинларни вужудга келтирарди. У ҳолда узатишлар фақатгина кечки пайтда ёки ультрабинафўа фон йўқоладиган шароитларда амалга оширилади деб тахмин қилиш мумкин – мен буни тажриба орқали текширишим мумкин бўлади.
- Текширамиз, - бош силкиди Марта.
- Яна шуни тахмин қилиш мумкинки, - деб давом эттирди берилиб кетган Джейн, - хлоропластлар ўзларида шундай молекулаларни ҳосил қилишганки, уларда ташқи электронлар айнан ультрабинафша фонига жуда таъсирчан бўлишади деб. Уалрга фотонлар келиб тушганида, электронлар янада юқорироқ энергетик сатҳларга ўтиб кетишади, қуёш ботганида эса улар қайтиб келишади ва ўша частотадаги фотонларни ўзларидан чиқаришади, агар улар ана шу ўзидан чиқаришни бошқаришни ўрганган бўлсалар... ҳеч бўлмаганда ультрабинафшани ютишга қурби етадиган кимёвий молекулалардан иборат бўлган фильтрлар қўйишни ўрганишган бўлсалар... тирқишни очсанг – нурланиш ғойиб бўлади, ёпсанг – нурланиш ютилади.
- Яъни улар Морзе алифбоси ёрдамида мулоқот қилишлари мумкин экан-да?!
- Ҳар ҳолда мен мага шундай молекуляр механизмни кўз олдимга келтиришим мумкин, у нисбатан содда бўларди, лекин улар балки бундан ҳам мураккаброқ нарсани ўйлаб топган бўлишлари мумкин...
- Яхши, ўрганамиз, умуман олганда тадқиқот қиламиз. Ишлар ривожини билмоқчи бўлсанг, бизнинг ҳисоботларни ўқишни унутма, - деди охирида Марта ва ғойиб бўлди.
Яна Джейнга таниш бўлган портловчи истаклар ҳолати хуруж қилди. Ҳамма нарсани улгуришга ҳоҳиш бор эди – генетикани ўрганишга ҳам, микробиологияни ҳам , физикани, геологияни, тиббиётни ҳам, бир ҳужайрали ҳайвонлар ва ҳашаротларни ўрганиш учун янги асбоб-ускуналарни қуришга ҳам, тепаликнинг ичкари қисмидаги қурилиш ишлари қай йўсинда кетаётганлигини билишни ҳам ҳоҳларди. Ва албатта БТИТ ва АЕТК ларга эришиш, парчаларни тўплаш ва қотишмаларни қидириб топишни ҳоҳларди. Турли хил оламларда саёҳат қилишни ўрганишни, Томас билан биргаликда тирик мордларнинг идрок ларини яхлит ҳолга келтиришни ҳам ҳоҳларди. Дэюдо, катта теннис, карате, сузиш, футбол ўйнаш ва бадминтон ўйнаш билан шуғуллангиси ҳам келарди. Тарих бўйича ва бадиий китобларни ўқишни, тилларни ўрганишни ва ёшлар учун ўқитиш курсларини ёзишни, типратиканлар билан мулоқот қилишни, итариш ва эркаланишни, ана шуларнинг ҳаммасини ва яна кўпгина-кўпгина нарсаларни ҳоҳларди ва буларнинг ҳаммасини улгуриб бўлмаслиги мутлақо равшан эди. Натижада умуман олганда, ҳеч қандай шароитда ҳамма нарсага улгуриб бўлмаслигини англаб етиш қандайдир касалсифат-аччиқ,соғлом бўлмаган кўринишда намоён бўларди. Теварак атрофда ҳаёт қайнарди, у ҳамма ёққа ўзини урарди, у янги тадқиқотлар, лабораториялар, кашфиётлар, воқеалар ва кечинмаларни ҳар томонга сепарди ва ҳеч ким ҳеч қачон у қанчалик буни ҳоҳламасин, юз йилми ёки минг йилми яшамасин ҳамма ерда бўлишга улгура олмасди.
Бу билан кўникишга, бу касалмандликни баратараф этишга ўрганиш лозим эди, ахир бу ҳолатнинг носоғломлиги равшан эди, чунки у бўшлиқ ва зерикишдан ҳосил бўлмасди, акс ҳолда уни конструктив деб аташ мумкин бўларди. У ўзининг ибтидосини эгалик қилиш истагидан оларди – бирор қизиқ нарсани ўтказиб юбормаслик, ёнидан ўтиб кетмаслик, барча муҳим суҳбатларни эшитиш ва барча аҳамитяли воқеа-ҳодисаларда қатнашиш. Лекин унинг олдида ҳақиқатан ҳам ана шундай мақсад бормиди? Бу мақсад унинг учун аҳамиятлимиди? Ахир ҳозирнинг ўзида истаган пайтида у бор истаклари орасидан энг кучлисини, қизғинини, қувончлисини танлаб олаётган эди, бу эса у шуларни амалга оширгунича кечинмаларнинг янги кўринишлари пайдо бўлишидан далолат беради, унинг ҳаёти тўла қонли эди, айнан шу ҳолат одамни унинг қизиқишлари ва билимлари қаерларгача етиб боришидан қатъий назар бахтиёр қилади. Джейн ўзига савол берди – ҳозир у ҳаммасидан кўра нимани ҳоҳлаяпти? Унинг истаклар аъзойи-бадани “керишди”, барча “аъзоларини” “уқалади” ва ҳаммасидан кўра генетикани ўрганишга бир соат ўтиришни, бир пайтнинг ўзида ҳар дақиқали қайд этишни амалга оширишни ва бунга параллел равишда “фил”ни ҳосил қилишни ҳоҳлаётгани аниқ бўлди.
Яна майинликни эсдан чиқармаслик керак эди. Ҳар беш дақиқада бир мартадан келиб штангани кўтариш ҳам керак эди. Айнан шуларни ҳаммасидан кўра кшпроқ ҳоҳларди ва бундан ҳам кучлироқ истак йўқ эди. Ҳозирги вақтда қай даражада бахтли ва тўла қонли ҳаёт кечираётганлиги тўғрисида ўзига-ўзи савол бериб у аниқлик ьилан тушундики, ҳаёт ҳақиқатдан ҳам тўла қонли эканлиги ва уни тўла қилишга ҳоҳиш борлигини, лекин бу ҳоҳиш қизиққонлик ва спазматик равишда пайдо бўлмаганлигини, борган сари тезлигини ошираётган ва янада кенг қамровли ва бақувват бўлиб бораётган, қалбда, томоқда ва юркада ўқдай роҳатланиш хуружларини ҳосил қилиб, қўл панжалари ва қорин билан сон орасига ёйилиб боаётган ёрқин, тиниқ куч оқими қуйилиб ва бошдан кечирилиб келаётганлигини тушунди! Ана шу лаҳзада уни курагининг бутун сиртини худди куйдиргандек бўлди – худди териси қайнаб буғлана бошлагандай бўлди ва бир томондан ҳиссиётлар жуда ўткир эди, гўё курагидаг терини юлиб ташлагандай, шу сабабдан футболканинг сезилар-сезилмас ҳилпираши кучли туйғу билан қабул қилинди, иккинчи томондан эса курагидан бошлаб ҳар томонга худди қувонч тўлқинлари тарқалгандай, елкасидан ўтиб сонининг ички юзасида эриб кетаётган эди, натижада у ерда ҳам тери “қайнай” бошлади. Назариядаги бу жараёнларни билган ҳолда Джейн қўрқув ва ташвишланишни сезмади – бу “физик трансформациянинг” классик аломатлари эди ва бу унинг ҳаётида биринчи бор содир бўлаётган эди, бундан жиддийлик ва даъват пайдо бўлди – уни олдинда саргузаштлар кутарди, олдинда катта саёҳат гавдаланди.
<<Бўлим 14 Бўлим 16>>
