Bodhi - Равшан онгга томон йўл. Майя.

Туш орқали нозик тақиллатиш пайдо бўлди ва оҳиста ва юмшоқ эроткилик тўлқини Дэнини эслатди. Мен қичқирдим, ҳозир бўламан, тез кийиндим ва кўчага чиқдим. Дэни омонат тахта суянчиқларга суяниб кутди. Бу йигит менга муайян тарзда ёқади, унинг қўлидан ушлаб ва унинг бармоқларига тегишни ҳис қилгим келади... қачонки ҳали иштиёқ пайдо бўлганда аввалбошдаги танишувдагина мумкин бўлган энг нозик шаҳвоний ўйин.

- Салом, Майя! –унинг кўзларида менинг қорнимнинг қаеридадир тубида ва пастида бўлган ўша болача сакрарди. Бу ерда яқинда яхшигина ресторанча бор, сен кечки овқат ейишни истайсанми?

- Истайман– бошқача сўз. Кетдик, морда!

“Морда” сўзида у оҳиста шошиб қолди, лекин менинг айёр кулги билан тиришган бурнимга назар ташлаб, эшитилганларнинг мағзини чақди(кел, тўсиқ бўлма, мен сенга камелия кўтарган хоним эмаслигимга кўник).

Мен уни шикарага итариб юбордим, биз унга сакрадим ва сувга ёруғлик нурларини таратувчи сузиб юрган уйлар ёнидан сузиб ўтдим. Бу ичидан ёритилган уй қайиқлардир, улар ичида қандайдир бир афсонавий ҳаёт осон тасвирланувчи четан деворли қандиллари бор катта торшерларга ўхшайди. Сув чайқалишлари, чиройли, хушоҳанг туюлувчи узоқдаги мусиқа, оқшом қушларининг камдан кам, аҳён аҳёндаги чуруллаши, буларнинг барчаси сеҳрлаб қўяди, теран тинчлик юзасини нафис мавж билан қоплайди.

Биз бири биримизга шу қадар яқин ўтирардикки, мен унинг илиқлиги ва ҳидини ҳис қилардим. Қандай зўр, у ҳеч қандай атир ишлатмайди, ва мен айнан у қандай ҳид таратишини ҳис қила оламан, қуёшли ва хотиржам. Дэни гўё менинг кайфиятимни ҳис қилди, бироқ менинг елкамдан оҳиста ва нозик қучиб ва ўзига тортди. . …На бўса, на бошқа шу каби сценария, у шунчаки маҳкам мени ўзига босди ва бу эротик кечинмалар қўзғалишига туртки бўлди, бош айланди, барчаси кўкракдаги қитиқловчи ҳузур чайқалишидан пайдо бўлди. Хоҳ узоқда, хоҳ яқинда бўлсин, мусиқа сувда нилуфарлар орасида силлиққина ёйилувчи мусиқа айниқса ширингина бу ҳислар уюмига жо бўлади. Қорин пастида, энг тубида вазваса уриб туради, бутун тана бўйлаб юқоридан пастга қадар тушдаги ёпишқоқ сув каби зўрға намоён бўлган ҳислар юради..

- Бу ерда кўлга қараган айвон бор, кетдикми?

- Ҳа, айвон бу зўр, Кетдик!

Биз ресторангача сузиб бордик. Пастак юмшоқ креслолар кичик шезлонгларга ўхшайди, унда ҳам ўтириш, ҳам ярим ётиш мумкин. Ҳар бир столча бошқаларидан ёни тик ёғоч бочкалардаги зич бирикмалар билан ажратилган., катта чироқ майин илик нур таратади, бу қоронғуликни фақатгина чўзилган қўло масофасидагина йўқотади. Бурчакнинг бир жойида мантра жаранглайди ва муаттар ҳид анқийди. Мен ўз кресломни сал бир томонга кўчирдим ва оёқларимни чўздим ва уларни Дэнига қўйдим, тўғридан тўғри унинг тиззалари ўртасига. Менинг товонларимни ушлаб, у анча очиқ равишда уларни сиқиб, сийпай бошлади. Мен бироз туширдим ва оёқларим унинг оёқлари ўртасига суқилди. У ерда иссиқ ва таранг эди... Мен унинг кўзларига боқдим ва майин бармоқларим билан оёқларини қисдим... бу ўйин ажойиб (фақат ташлаб қўйма, болакай)... Миямга аҳмоқона фикр келди. Шошмасдан бизни боғловчи бўшлиққа ҳар бир сўзни бериб, мен шундай дедим:

- Дэни, агарда мен... сендан жинсингни ечишни сўрасам... аъзонгни чиқаришни... ва уни менинг оёқларим ҳукмига берсанг... буни қиласанми?

Менинг бармоқларим тагида бутунлай таранг бўлди, эҳтимол унга ҳатто тангликдан оғир бўлди. Дэни нафас олиши тез тез ура бошлади, бир лаҳзалик тебраниш, зўрға ҳар тарафга пайқарли нигоҳ, атрофда бутунлай қовушиш эканлигига амин бўлиш учун яна бир лаҳза ва ҳатто агарда официант келса, барибир кресло чуқурлигидаги тўлиқ қоронғуликда ҳеч нарса кўрмайди.

- Сен тушунмадинг, мен буни сендан қилишни сўрамаяпман, мен фақат агарда сендан сўрасам буни қиласанми деб сўраяпман.

У менинг ўйинимни тушунди..

- Сени уни чиқарасан ва менинг оёқларим ўртасига берасанми?

- Чиқараман...

- Буни истайсанми?

- Истайман...

Биз бири биримиз кўзларимизга боқдик ва қисқа иборалар айтишдик, уларни мазмуни бундай вазиятда улар айтилишидан кўра камроқ нарса англатарди.

- Дэни, у қандай?

- У сени истайди...

- Мен ҳис қиламан....у шу қадар иссиқки ва шу қадар тарангки.. сенга оғриқ бермаяптими, ахир сен зўриққансан, ва унга жинсида торлик қиладими?

- Бир оз оғриқли...

- Сен менинг оёқларимни ўпишни истайсанми?

- Сен менинг ҳар бир бармоғимни ўпасанми? Тегиниб кўр, қара, меники қандай кичкина, покиза оёқлар.

- Тасаввар қиляпсанми, агарда сен ҳозир уни чиқарсанг, мен уни оёларим бармоқлари билан қисиб оламан... сен битирмаслигинг ҳам, жинсий алоқани узмаслигинг ҳам мумкин бўладими?

- Қўлингдан келадими?

- Қўлингдай келмайди... тасаввур қил, мен уни ўз оёқларим билан қисаман, сиқаман, ушлаб сийпалайман, иссиқ тўлқин ичдан интилади, ва сен бунга ҳеч қаршилик қила олмайсан, ихтиёрсиз лаззатланишга бериласан ва ташлаб қўясан, мен ҳар сафар сенинг асбобинг қачонки навбатдаги шаҳват томчиси чиқаётганда не қадар шармсиз сесканишини ҳис қиляпман... тўғридан тўғри оёқларим устига... иссиқ...

-Шошма, тўхта...тўхтаб тур...акс ҳолда мен ҳозир…

Тарс!! Мен зарб билан муштлаб столга урдим. Дэни сесканиб кетди, жойидан сапчиб кетишига сал қолди. Ҳинди официантлар кафенинг бир жойида учувчи товуқ каби пириллаб учди, лекин у ерда жимиб қолди.

- Дэни, - мен оёқларимни олдим, олдинга энгашдим ва эсесчилар назари билан тўғри унинг кўзларига қараим.– Кел сенинг тибет Ламаси тўғрисидаги жилғадагит суҳбатни якунлаймиз. Ўтмишда айтилмай қолган нарсаларни қолдирмаслик учун нуқта қўямиз. Мен сен билан анча тўғри ва очиқ бўламан, чунки сен менинг ҳисларимни қўзғайсан, сен хушёқишни келтирасан, ва нафақат эротик хушёқишни келтирасан, шу туфайли, кел яширмайлик. Тўлиқ салбий ҳисларни бошдан кечирмасликни олсак... Бу маслаҳат менга тўлиқ бемаъни бўлиб туюлади, бу барча одамларни севиб қолишга малсаҳат беришдай гап, шу туфайли ё сенинг Ламанг мен чидаб бўлмас одатий сафсата, ёки сен бошқача тушундинг.

Афтидан, жинсидан бўлган ғалаённи Дэни бир лаҳзада тинчитди, у креслони столга сурди, қўлини мушт қилиб сиқди ва уларни столга қўйди

Сукунат дақиқаси ўтди.

- Яхши, мен сенга ўша ҳикояни айтиб бераман, ва биз бирга буларнинг барчаси нимани англатишини ўйлаб кўрамиз.

- А… бирга ўйлай олмайман...

- Нима? Нима Майя? – Яна нимадир айтишни истардим, ё қандайдир қўполлик, ёки шунчаки нимадан истасамда йиғлашни истадим.... бир дақиқада барчаси беъмани туюлди, ёнма ён иккита аҳмоқ ўтирибди, эртак айтмоқда, бири бирига йиғламоқда, ҳаёт эса ғизиллаб ўтиб кетмоқда, гапир, гапирма...-Майлига, Дэни бу ҳақда унут...У ерда нима гап?

Дэни яна бир дақиқа менга тил учуни кулгили чиқариб қараб турди. Ясли картинкаси намоён бўлди, дўмбоқ бола горшокда ўтирибди, ва тил учи худди шундай чиқарилган... менга совуқ, кеч оқшом, кафелдан қилинган пол, барчаси бегона...ҳа, ҳаммаси бегона-бу ҳисни мен мағрурона бутун ҳаётим давомида ташидим, ушбу хира, ғариб ликопчада ўзимни мутлақо бегона ҳис қиламан.

- Мен Лобсангдан бу маслаҳатни эшитганда, мен таажжубни ва ҳайратни бошдан кечирдим, тахминан сен каби. Агарда буни менга кимдир кафеда стол ёнида айтганда, мен сен тоғдаги қилганинг каби йўл тутардим, туриб уйга жўнардим. Лекин буни менга ўзининг ҳозирлиги барча сўздан кўра чиройлироқ ва чечанроқ одам айтган менга. Менга албатта ўша руҳни сўз билан бериш имкони берилади, лекин бу одам...билмайман, нима десам, унинг ҳозирлигида мен қандайдир бир нарса ҳис қилдим, менда кучли, равшан туйғу уйғонди, қандайдир вақт ҳатто йиғлаб юборгим келади, худди онасига яқинлашган бола каби, ўзимдан нафратлангандан эмас, чуқур саросимадан, гўё мен ўз хазиналар оролимни топдим ва бу барчаси менда рўй берди! Ва мен отилиб чиқувчи ҳиссийликка мойил эмасман, мен оқшомлари ёстиқ тагидан ўкираман, шерларни овоз чиқариб ўқимайман ва ўз кўкрагимга урмайман, кўчада намоён қилибJ Барибир мен мақсадга мувофиқман ва ...га мойил эмасман... сен айтганинг каби...ҳа, мана, мен юзаки ва кўпирган қаттиқ ҳаёжонга мойил эмасман, шу туфайли чала ёки ортиқча таассуротларни йўққа чиқариб унинг ҳозирлигида бошдан кечирганлардан қўл силташнинг иложи йўқ эди... Қайғу билан мен суҳбатнирнг қандайдир бир зерикарли илтифотли охирини кўриб айтдим. Менинг наздимда бу мумкин эмас-барча салбий ҳисларни йўқотиш, ўзига жавоб берган нарсанинг аҳамияти йўқ, мен бу ҳақда ўйлаган нарсанинг аҳамияти бор, мен ўз олдимга шундай мақсад қўя оламанми ва нима бўлмасин уни ҳал қилишга тайёрманми, ёки тайёр эмасманми? Тушунаманки, мен бу вазифа юксак даражада муҳим, уни ечмасдан ҳеч нарса бўлмайди, ҳеч қандай йўл, ҳеч қандай буддизм, ҳеч хрестианлик, ҳеч камолотга етиш бўлмайди, умуман ҳеч нарса, ёки мен буни тушунмайманми, ўшандай ҳис қилмайманми?

- Дени, - мен унинг гапини сабрсизлик билан бўлдим - бу мухим, бу мухим вазифаки уни бажариш мумкин эмас, сен буни бажарган одамларни қаерда кўргансан?

- Мен ундан худди шу нарсани сўрадим! «Сен бу вазифани ўз олдига қўйиб ва уни жиддий ва бор кучи билан уни бажаришга харакат қилган одамларни кўрганмисан» деб жавоб берди у.

- Мен унга қарашни хохлардим … қизиқ барибир одам тўлиқ салбий хиссиётни кечиришни тўхтатган бўлса ... агар бу арзон нарса бўлмаса... бу Ламани қаердан топиш мумкин.... ахир у қаердадир шу ерда Хиндистондами, Непалдами?

-Ха агар у қўшни хонада бўлганда...нима фарқи бор... давомини эшит.

Менинг олдимда ўтирган шайтонча тўсатдан думини ликиллатиб қўйди, мен танишман жим туришни сўради Дени кўйлагимнинг боғичлари елкамдан тушди ва секин пастга тушди.Унинг қарашлари билан менинг яланғоч кўкрагим таранг ва уятсиз равишда кўриниб турарди.

Жимжитлик бошқа хохлаган сўзлардан очиқ ойдин ошкор эди.Ялашничи, сўришничи, кўришничи... қўлингда менинг кўкрагимни мулойимлик билан ва қаттиқ ушлашни кўзларимга боқишни хохлайсанми?

Яна ярим дақиқа кутгндан кейин мен кийиндим.Дени давом эттирди.

Хеч нарсага айниқса эътибор бермасдан – мен буни ўргнсам бўладими яъни мен буни у бу кимдан ўргансам бўладими? деб сўрадим. Унинг ўзи ўргатолармикан ёки кимдан ўрганишим мумкинлигини айтар? Унда яхши таасурот қолдириш учун мен унга назаримда мен салбий хиссиётлардан озод инсонман ва тажрибали устоз қўл остида тезроқ муваффақиятга эриша оламан деб айтдим.

Лобсанг ўйланиб туриб бир дақиқа узлуксиз менга қаради: «Эртага эрталаб бешда бу ерга кел.Сенга янада аниқроқ бўлади» деди.

Официант сок олиб келди, сабзавотлар олиб келди ва кутилган чикенни хам! Кейинги он беш дақиқа хикоясиз ва эротикаларсиз кечди. Биз бир биримиздн иштхани очувчи товуқ бўлакларини олиб қўйиб бўрилардек чайнаб хайқириб кулар эдик. Секин-аста товуқ унга тегишли бўлган бизнинг ошқозонимиздан жой олди, ейиш темпи секинлашиб бориб бўлдига етди.Сокни ичиб бўлиб мен креслога кетдим.

Менинг очиқ сонимга назар ташлаб Дени давом этди.

- Эрталаб бешда тонг баланд тоғлар устидан энди энди кўрина бошлади, етарли даражада совуқроқ эди сокин ва ғоятда гўзал эди. Мен гомпга яқинлашдим мени хеч ким кутиб олмади, лекин эшиклар қулф эмас эди.Мен иккинчи қаватга кўтарилдим ва Лобсангнинг хонасига олиб борувчи коридорга кирдим. Уни уйғотиб юбормайманми деб ўйладим чунки хали қоронғи эди.Мен коридорда аллақачон бир неча қадам ташлаган эдим ва тўсатдан илк қадамимданоқ нимадир жойида эмаслигини тушундим.Мен яна озроқ юриб тўхтадим – нимадир бўлгани кучайиб борарди.Хаётимда хеч қачон бунга ўхшаш вазиятга тушмаганман.Шундай туюлардики қоронғи бурчакдан хатарли носамимий назар билан пойлаётгандек.Ха худди хавфли сезиларди.Мен турардим ва бу хис туйғу ёқмас эди.Улар борган сари кучайиб борарди ва мен ўзимни ёмон хис қилардим. Эслайман, хайрон қоладиган хар хил хаёллар ўтарди – ахир кечагина бу ерда хамма жой ёруғ ва қуёшнинг шуъласи товланарди нима учун нима ўзгарди?

Яна икки қадам ташлаганимни биламан кутилмаган нозик лекин кучли оғриқ худди игна санчгандек санчилди. Хатто бақириб юборишимга сал қолди. Энди шубха йўқолди. Мени кимдир кўролмаслигига аниқ амин бўлдим.Қандайдир ёвуз, қоронғилик босган биттаси ўтириб мени кўришга кўзи йўқ, хеч кимни кўролмайди, ва бу нафрат хаммаёқни қамраб олган эди.Мен хақиқатдан хам қўрқиб кетдим, орқамга бурилиб чиқиб кетиш учун бир неча қадам ташладим. Зинапояда тўхтадим дадиллик пайдо бўлиб нафрат йўқолди фақатгина кучли ичи қоралик хиссиёти қолди.

Мен нима қилишни билмай турардим. Нахотки мен одам хақида шунчалик хатога йўл қўйсам? Мана шу ўй хаёл бошимдан тўхтовсиз ўтарди.Қандай қилиб мен Лобсангда ёруғ нарсани кўролардим ўша пайтда унинг атрофида шунчалик қоронғулик бўлган бўлса? Бошимда хар хил дахшатли нарсаларнинг суратлари пайдо бўларди. Балки сен биларсан Хиндистонда вақт ўтиши билан чэт эллик туристларнинг ғойиб бўлишини?

- Ха,мен бир неча бор туристларнинг йўқолганликлари хақидаги эълонларни кўрганман.

Бу холат бу ерда жудаям кам бўлмайди.Хиндистон хавфсиз мамлакат хисобланади, ва кўпчилик бу ерда ёлғиз сёхат қилишади хатто қизлар хам лекин хавфсизлик айрим худудлардадир.Мейн-Бозор ёки Тамелда хаммаси жойида, агарда бошқа тарафга борадиган бўлсанг у ерда фантастик харобаларга дуч келсан ва сенинг хавфсизлигингга хеч ким кафолат беролмайди.Айниқса сен агар наркотик модда истъемол қилсанг... Оқ одамларни баъзида қурбонлик қилиш мақсадида ўғирлашларини эшитганман.Менинг хаёлимга Лобсанг хам қандайдир тавба қилиш мақсадида сиғинса керак деган ўй хаёллар кечарди, ахир қадимги Тибет урф одаиларида «бон» хам инсонни қурбонлик қилиш диний маросими бўлганку... ёки буни қўрқувдан ўйладимми? Лобсанг образи қандайдир ёвуз дахшат бўлиб кўринарди, бу ердан тезроқ йўқолиш хисси пайдо бўларди, хаттоки монастр дарвозаси қандай кўринишдалигини у ердан агар ёпиқ бўлса осилиб чиқиб қочишни эслашга харакат қилдим.Бир дақиқадан сўнг барибир қўрқувни енгдим қайтадан кечаги кечирган кунимни эсладим ва яна Лобсангнинг эшигига яқинлашишга харакат қилдим.Ва хаммаси қайта бошланди. Бу сафар менда ёқтирмаслик хисси яна уйғонди, мен ўзимнинг қурқувимни енгдим ва Лобсанг билан у ёвузми ақлли устозми бундан қаътий назар юзма юз кўришишга тайёрландим. Коридорда бир неча қадам ташлаб яна тўхташга мажбур бўлдим.Бошим ёввойи оғриқлардан чайқалиб нафрат шунчалик кучли эдики таънамнинг хар бир қисмида буни сезардим. Хатто олдинга эгилиб мени оёғимдан итараётган бўрон билан курашиб яна икки қадам ташладим.Лобсангнинг эшиги мендан бир неча қадам нарида қолган эди, бу масофа тугамас эди. Мен бошқа хеч хам қадам ташлай олмасдим бошимни туман қоплаган, кўзимни эса қизил парда, агар яна харакат қиладиган бўлсам ё ўламан ёки хушимни йўқотаман деб ўйлардим.Оғриқ ва қурқув мени фалаж қилиб қўйганди энди мен кетишни хам хатто қимирлай хам олмасдим, хаёлимда агар дюйм олдинга ёки орқага харакат қилсам хам қандайдир дахшатдан ўлаётганимдай туюларди.Кучим мени тарк этган ва менга йўналган нафратдан хозир қоним қайнаб ўлаётгандай хис қилардим ўзимни.Денининг хикояси мени қамраб олганди мен ўзимни қоронғиликда ноқулай сезардим, бизни ўраб олган свет лампалар хавотирли кўринарди.

- Бирдан хаммаси тугади. Мендан хамма нарса – қўрқув, нафрат, оғриқ хаммаси йўқолди.Сокин салқин хаво тизиллаб кириб келди, тозалик билан тўлди чиройли яшам пайдо бўлди.Мен яна кеча Лобсанг билан гаплашгандаги ўша нозик хиссиётни билдим.Унинг хонасидаги эшик очилиб ва мен остонадан ёпирилиб кириб қўлларига йиқилишимга са қолди.

- Қандай қилиб?? Қандай қилиб бу бир бири билан мужассамлашади – ёвуз нафрат ва салбий хиссиётдан озод бўлиш хисси?

- Ўзимга келганимда ва у мени ўша ерда мехмон қилган бадбўй хидли чойни ичиб, худди шу нарса хақида мен ундан сўрадим.Унинг жавоби мени лол қолдирди.Мен кечирган ўша барча ёвузликлар – булар менинг ўзимнинг салбий хисларим эканлигини айтди! У қилган барча нарса бу «фақатгина» ўзига хос куч билан коридордаги бўшлиқни тўлдирганди қайсики бу қаторга тушган барча нарсани кучайтиради.Менинг ўзим хақимдаги тасаввуримга қарамай ёвуз жонзот билан қиёслаганда мен узлуксиз ўзимда хар хил улкан салбий хиссиётни етиштираётганимни, хатто мен ўзимни улардан озод деб билганимда хам узлуксиз салбий хиссиёт фонларини кечираётганимни – хавотирланиш, ташвишли турларини кечираётганимни айтди. Албатта мен унга қўшилмаганимни ва уни алдамаётганимни ва очиқчасига гапираётганимни айтдим ва у ақлли киши сифатида мен унинг олдида тўғри сўзлигимни кўра олишини мен ўзимни бўрттириб кўрсатмаётганимни ва ўзимни энг ёруғ хаётдаман деб хисобламаётганимни айтдим, лекин самимийлик билан мен унга яқинлашганимда жуда позитив бўлганимни, кўтаринки рухда, чуқур хиссиётда бўлганимни гапирдим, менда хеч қачон бундай салбий фонли хиссиёт бўлмагани ва бу ёвуз нафрат пайдо бўлган бўлсада мен туфайли эмас балки қандайдир бегона тарафдан бўлгани ва худди шундай бегона хиссиётни кечирганимни айтдим.

- Бу шубхали кўриняпти, ахир сен у қандай ва нимани «тўлдирганини» билмайсанку... У сенга нима деб жавоб берди?

- У менга ишонишини айтди мен нима деган бўлсам шундай хисоблайманки шунга қарамай мен самимий бўлсамда янглишяпман ва бу мисол мен учун дарс бўлиб хизмат қилиши мумкин.Қандай қилиб одамда «салбий хиссиёт» деган вирус чуқур пайдо бўлди ахир инсон буни хатто сезмайдику.Ўша пайтда мен салбий хиссиёт – хақиқатдан хам вирус эканлигига қўшилдим ва кейин хар доим мен бу аниқликни оддий ва тушуниш осон деб ўйласамда хар доим йўқотардим.

- Вирус мавзусида мен қўшиламан, лекин у билан қандай курашиш мумкинлигини билмайман хатто унинг бўлагини сезиш мумкин эмаску.

- Салбий хиссиётларни бартараф қилиш иши улар юзага чиққанида бошланди, улар аниқ нмоён бўлади ва агар бу иш муваффақиятли амалга ошса унда аста секин улрни хтто майда салбий хиссиётларни хам сезиш ва бартараф қилиш мумкин деди Лобсанг.У яна бир бор айттики агар менда хақиқатдан хам слбий хиссиёт бўлмаганида хеч нарса кучаймас эди, ва ўшанда нафратнинг ўрнига бахт саодатни кечирган бўларканман.

- Ха... Эхтимол, бу Лобсанг хақиқтдан хам жуда ғалати одам экан... Шундай қилиб сен менга жавоб бермадинг – хозир у қаерда, ёки қаерда бўлади? Мен уни топишни хохлайман!

Мен ўзим хам Дени ўзининг хикоясини қандай айтганини пайқамадим, Лобсанга бўлган қизиқиш аниқ бўлиб борди безовталанишга ўрин қолмади.

Қанчалик мен буни такрорласам шунчалик кўпроқ хохишим қаътий бўлиб борди.

- Мен мутлақо аниқ уни топишни хохлайман, сен мени озроқ бўлсада биласан – агар бирон нарсага қарор қилсам мен қўлимдан келганча хаммасини қилмагунимча бундан орқага қайтмайман. Сен уни қаердан топиш мумкинлигини биласанми?

- Йўқ кел сен ўзингнинг чуқур фикрларингни бошқа вазиятларга қолдиргин, кел ишга яқинроқ ёндашайлик ва илтимос оддийроқ бўлгин.Мен зулук кабиман – агар сўрсам унда тўхтмайман J - мен қарашимни пастроққа туширдим, Дени нафасини ростлаб кулиб юборди.

- Сен тушунмаяпсан гапиришимга рухсат бер. Лобсанг хайрлашувда агар мен хохласам мен уни топишим мумкин, у менга буни ВАЪДА қилиб лекин унинг қаердаги бўш фантазиёрлар билан ишлаш хохиши йўқ, чунки мен уни учратишдан олдин ва менинг унга шогирд бўлиш хақидаги саволимни мухокама қилиш учун имтихонга ўхшаш нарса топширишим керак. Бу имтихонда иккита босқич бўлиб биринчиси – уни топишдир. Лобсанг мен уни ўзимнинг хохишларим билан бошқариб уни топишим мумкинлиги ва ўз хаётим йўлидаги белгилардан буни кўриб уни учратишимни гапирди. У бу белгилар хақида кўпроқ гапиришни рад этди, фақатгина бу белгилар хохлаган одамда пайдо бўлиши мумкинлигини айтди холос, ва бунда самимий ва ачинарсиз салбий хиссиётни бартараф қилиш амалиётини бошлайди, ва қачонки бу белгилар пайдо бўлса хатто уларнинг пайдо бўлганлиги шубхаси бўлса, улар юзага чиққан бўлади ва хохишларни беркитолмай изланувчини янаям олдинга олиб боради.Белгилар қачонки менинг бутун хаётим, бутун кучим, ва бутун менинг уринишим рахмсиз, муросасизлик билан барча турдаги ўзимда кўрадиган салбий хиссиётларни бартараф қилишга йўналтирилган бўлсагина пайдо бўла бошлайди ва йўлни кўрсатади.

- Иккинчи имтихон хам худди коридорда кечирганимдай бўлади. Агар мен уни топсам ва коридордан ўта олсам бу унга етиб бориш ва у ва унинг бошқа дўстлари менинг кейинги ўқишимга қанча зарур бўлса шунчалик вақт ва эътиборни ажратадилар.

- Хаммаси шуми? Сен нима билан ундан айрилдинг?

- Унча кўп нарса биланмас. Биз озроқ тибет буддизми хақида гаплашдик менга биринчи қўл билан хатосиз маълумотларни олиш қизиқроқ бўлди. Масалан, мени баъзи тибетлик устозларнинг бир хаётдан бошқасига янгича шаклда киришлари қизиқтирарди.Мана бу бола – шунчаки бола эмас балки қандайдир олдинги Лама эканлигини қандай аниқлаш мумкин.Лобсанг унчалик батафсил саволларга жавоб бермади деярли хаммасигаям, у айтиб берганларини мен шундоғам ўқигн китобларимдан билар эдим, хозир эса бу хақиқийроқ сезиларли бўлди. Мен ўша Лобсанг таништирган амалиёт эгаларига яқинроқ бўлиш учун тибетликлар орасида бир неча ой яшаб ва тибет тилини ўрганишни хохлардим, лекин Лобсанг менга бунга хожат йўқлиги бундан ташқари Хиндистондаги кичик шахарча – Дарамсалда яшашни таклиф қилди хозирда у ерда Далай-Лама ва бир қанча тибет монастрларининг қароргохлари жойлашган. Айтганча, мен эхтимол у ерга шу йил бораман.Тибет тили курсига ёзиламан ёки хатто ўз устозим сифатида монахлардан бирини ёллайман.Бунгача мен Лобсангнинг сўзлари туфайли буларни қилмадим чунки унинг айтишича бунга хожат йўқ, салбий хиссиётларни бартараф қилиш учун тибет тилини билиш шарт эмас экан.У бу амалиёт сохиблари хақида гапиришни рад этди, ва фақатгина бошқа тибет мактабларидан фарқли ўлароқ амалиёт сохиблари деярли хар доим Тибет чегараларида – Далай-Лама, Кармапа, Траши-Лама, Панчен-Лама ва бошқа жойларда учрашини айтди.У ўз тимсолида маданиятдан маданиятга саёҳат қилади ва бу амалиёт «тўғри йўл амалиёти» деб аталади, чунки хеч қандай динга, хеч қандай таълимотга таянмайди балки фақат ўзининг тажрибаларига суянади, аслида унга хохлаган киши мурожаат қилиши мумкин, агар у бунга жуърат қила олса, муваффақиятг эришган холда битта хаёт давомида оддий одам учун ақл бовар қилмайдиган қобилиятларни амалга ошира олади, шунингдек , ўлимдан сўнг, ўлим вақтида, ва ўлим ЎРНИГА онгнинг сақланиб қолиниш қобилияти, онгий тимсолнинг ўзгариши қобилияти ёки тўғридн тўғри трансформациялар, бу каби инсонларнинг ҳаёти шунчлик ғаройиб в шунчалик хайратга бой тарзда ва рухий саргузаштлар остида яшашадики, хозирда бу хақида мен билан сўзлашиш ўринсиздир. Бу амалиётнинг негизи шундан иборатки, ўз хохиш иродангизга кўра бу тушунчаларни ўзгартиришни ўрганишингиз ва бу ўзгаришларни мустахкамлашингиз мумкин. Агар оддий инсон ҳаётида тушунчаларнинг ўзгриши автоматик онгий иширокисиз содир бўлса, бу амалиёт билн шуҳулланувчи инсон бу жараённи тўлиқ назорт қилиш имконига эгадир. Мен бу хақда ўйлаганимда рух мени эгаллаб олади – бу қандай қилиб менинг хаётим бўла олади, агарда мен ўзимга ёққан нарса хақида ўйласам ва хақиқатда нимани хохлашим хақида ўйласам! Ха бу каби онгли саёҳат фикри ўз ўзидан мафтункордир.

- Бу амалиётнинг асосчисининг исми нима ёки – Лама бошлиғи патриархни нима деб аташади? Хозир у қаерда? Бу мактабнинг бошқа монахларини қандай топиш мумкин?Салбий хиссиётларни кечирмаслик учун нима қилиш мумкин агар бу мактаб бўлса эхтимол у ерда ишлаб чиқилган дастурлар бордир? Агар мен уларни хис қилишни тўхтатсам нима бўлади – мен жонсиз ёғочга ўхшаб қолмайманми ёки уларнинг ўрнига янги хиссиётлар келадим? Уларнинг ўзлари келадими ёки қанақадир амалиётларни қўллаш керак бўладими... – сен шу хақида сўрадингми?

- Мендан шунчалик саволлар тўкилдики хатто бирдан Денининг жилмайишини сезмай қолдим.

- Майя албатта мен хам Лобсангни саволлар билан кўмишга харакат қилдим, лекин хозирда бизни қамраб турган чекчиз тундан фарқли ўлароқ менинг у билан бўлган учршувимиз нихоясига етган эди.Чунки соат олтида Лобсанг иштирок этиши керак бўлган диний маросим бошланарди. У менга бир икки саволларда диққатни тўплашни ва улрадан бирини танлашни, сўнгра ажралишни таклиф қилди. Хар доим бу дақиқалар хақда ўйласам мени қўрқув қамраб олади, негаки қизиқувчанлик мени енгиб, энг асосий нарса хақда билиш имконитяидан махрум бўлиб, қандайдир бемаъни нарсалар тўғрисида сўраб қолишим ҳам мумкин эди.

- Балки бу ўам ўзига яраша имтихонлардан бири бўлгандир? Чунки, барча эшитганларингдн сўнг “ рухонийлар ўам уча оладими?” деб сўраганингда, бу хақиқатдан ҳам сенинг ахмоқлигингдан далолат берардику?

- Бўлиши мумкин. Мен икки дона савол бердим. Биринчиси – бу мктабнинг асосчисининг исми нима ва у хозирда хм мвжудми, уни топс бўладими. Лобсанг менга хеч қандай ахамиятга эга бўлмаган исмни айтди ва унинг тириклигини ва қаердадир яшашини , аммо уни топиб бўлмаслигини, лек унга мурожаат қилиш мумкинлигини сўзлади.

- “ Хеч қандай аҳамиятга эга бўлмаган” исм нима дегани ?

- У бу инсоннинг исмини “Бодхи” деб айтди. Лекин “бодхи” тибет тилида “тиниқлашган онг” деган маънони билдиради.Шунинг учун бу хеч қандай исм эмас ва мен хечам тасаввур қилолмайман қандай қилиб бундай исмли кишини излашни – «сизлар билмайсизларми тиниқлашган онгли у бу ким борми деб сўрасам?» J

- “Унга мурожаат қилиш мумкин” нима дегани?

- Тасаввурга ҳам эга эмасман, бу иборага ахамият бермабман.

- Мен ундан салбий хиссиётлардан умуман холос бўлиш учун нима қилиш лозимлигин сўрадим. Мен ундан ҳамма нарсани – қандайдир йога холатиними, ёки қандай нафас олиш кераклигини, ёки қулоғимга қандайдир мантрани айтадими, ёки умуман мени хайратлантирувчи нарсани содир қилишини кутган эдим аммо у инсонларни салбий хиссиёт кечиришнинг уч асосий сабабини айтиб лол қолдирди. Биринчи-улар буни хис қилишни хохлайдилар.Иккинчиси-ёлғон онгий хулоса. Учинчиси-Одат.(Буддизм ярим хонаки психоанализдир?) Шунинг учун уларни хис қилишни тўхтатиш учун биринчидан ўша ёки нариги салбий хиссиётни хис қилмасликни қаттиқ аниқлаб олишинг керак. Биринчисидан бошлашнинг ўзи кифоя, уни хеч қандай ҳолтлрд хис қилмасликни хохлаш лозим. Иккинчидан, бу ёлғон онгий хулосаларни кўриб чиқиш лозим, бундан салбий хиссиётни кечириш “лозим” ва “ ўринлилиги” келиб чиқади. Масалан, қўшнинг сен билан саломлашиши лозим деб ўйлайсан, ва агар саломлашмаса, норозилик хиссини кечирасан, ва буни сен “ одилона” деб ўйлайсан. Лекин бу ўринда нимани хис қилиш бу сенинг ихтиёрий танловингдир. Ва энг асосийси, учинчиси – бу ўзинг истамаган хисни туйиш одатини синдириш лозим ва янги – буни хис қилмайдиган одатни яратишинг керак. Унинг айтиши бўйича , бу бир мартадаям, юзинчи мартаям қўлингдан келмаслиги мумкин, иккиюзинчи марта эса сенинг хиссиётингда қандайдир ўзгариш содир бўлганлигини кўришинг мумкин, чунки сен томонингдан янги одат – «хохламаган хиссиётни бартараф этишга уриниш» одати яртилган бўлади. Бу одат сенинг ҳаётингга ўз ўзидан таъсир қила бошлайди. Аммо бу одат бошқаларидан фарқли ўлароқ , сен ўзинг танлаганинг туфайли хам ўзгача кучга, ўзгача сифатга эгадир.Охир оқибат у мустахкамланиб, қанча кўп исталмаган хиссиётларни хаётингда бартараф қилсанг шунча ички ўзига хос даъватни эшитасан.

- Ха... сен менга бир нарсани айтчи – ахир Фрейд ёзган эдику енгилган салбий хиссиёт бошқа томондан чиқиб кетади! Бу стресслар неврозлар... ва мен хиссиётларни енгиш қандайлигини жуда хам яхши биламан – яхшиси уларни чиқариб олиш ва улардан озод бўлиш лозим.Аммо хаммаси бир гўр...Японияликлар ўз фирмаларида бошлиқлари қўғирчоқларини муштлари, оёқлари билан, сковородка билан уриш учун осиб қўйишади, бу билан йиғилиб турган жахлларини чиқариб олишади. Ахир японликлар ахмоқ эмас, агар буни ўйлаб топишган бўлсалар, демак буни яхшилаб ўрганиб чиқишган.

- Ха, мен сенинг гапинга қўшиламан, Лобсангдан хамма гапларни эшитганимдан сўнг, вақтимни бекор ўтқазаётгандек бўлиб кўринди. Шунда мен университетдаги бир танишимни эсладим. У тибет буддизми хақида қизиқишимни билиб қолиб сўраганди: “ Иркит молбоқарлардан нимани ҳам ўрганиш мумкин?” Улар ҳали ҳам мол тапписидан ўчоқ ёқишади ва ўша ерда яшашади. Дени, сен умуман ақлдан озибсан шу шаман прибамбасларини маданият билан қиёсладингми! Гете, Шопенгауэр, Кант, Руссо… - бу ерда хаммаси жойидамас, яхшиси бориб сассиқ чорвадорлар билан гаплашаман... фақат қайтиб келганингдан кейин яхшилаб ювиниб олгин акс холда уйдаги мебелларни ифлос қиласан.Лобсанг саволимнинг ярмини тушунди ва бартараф этиш икки хил жараёнлигини айтди.Хиссиётларни енгишдан сўнг уни хис қилишни давом этасан, ёки бошқа бир салбий хиссиётни туясан, агар уни бартараф қилсанг уни ҳис қилишни умуман тўхтатасан – у умуман йўқ бўлади. Сен озодлик ҳолатига сакрайсан. У ерда хеч қандай салбий хиссиёт йўқ, ўзлигингни биласан, қувончни ўис қиласан, агар сен хақиқатда хам хамма нарсани тўғри амалга оширган бўлсанг, бартараф қилганингдан сўнг ўзига хос сокин севинчни хис қиласан. Унинг айтиши бўйича, кўп йиллик одатни салбий хиссиётни енгиш жуда хам қийин. Хатто бунинг иложи хам йўқ. Аммо бунинг хам имконияти бор. Бундан сўнг сенинг олдингда йўл очилади... Энди айтгинчи, сен бу ҳикоя хақида қандай фикрдасан.

- Охангдор эшитилмоқда, амалиётдачи? Сен буни синаб кўрдингми?

- Албатта синаб кўрдим. .. Кўп бора синаб кўрдитм, лекин Лобсанг айтганидек сокин севинчни хис қилганим йўқ. У бу холат юз берганида, мен уни ҳеч нарса билан чалкаштирмаслигим аниқ. Сокин севинч бу шеърий муболаға эмас, балки тушунчанинг ифодасидир. Менда узоғи билан хеч нарса содир ҳеч қандай салбий ёки ижобий бўлмайдиган холатга келардим., аммо бу ғазабланган ёки тушкунликка тушгандан кўра яхшироқдир.

- Ундай бўлса нима учун сен бунинг иложи борлигига ишонмоқдасан? Бу амалийт хақида билганинга бир йил бўлди, сенинг хаётингда эса халигача хеч қандай ўзгариш содир бўлмади.

- Бундай эмас. Айтдимку, нимадир ўзгарди деб,Мен ўзимни анча эркинроқ хис эта бошладим. Умидсизлик ва тушкунлик холатига камроқ туша бошладим.Мен слбий хиссиёиларимни илгари тез жунбушга келадиган холатларда хозир камроқ сезардим – хозир мен уларга кўпроқ қоқиляпман.

- Очиқчаси айтганда булар одамлар ўзларини алдаётган умумий иборалардир... Мен хам хохлаган нарсага ўзимни ишонтира олишим мумкин лекин кейин эрта ё кечми яна ўз холимга қайтаман, ахир фикр ойдинлашувини маълум даражага қадар хаёл қилишингиз мумкин.Хақиқат эса барибир биркунмас бир кун ошкор бўлади.Бу холат менда бир мартадан кўп содир бўлган – масалан йога хақида бирор китоб ўқиётган пайтингда... бунинг қандай содир бўлишини ўзинг хам яхши биласан.

- Хушёр тортиш? Бу билан нимани назарда тутяпсан?

- Ахир ўқийсан, орзу қиласан, ўзингни хотиржам хурсанд, қудратли деб тасаввур қиласан бир ёки икки кун миянг гангиб юрасан, кейин эса хақиқат ошкор бўлади ва яна хушингни йўқотасан...

- Хақиқат ошкор бўлади... Хақиқатда эса хеч нарса ошкор бўлмайди. Шунчаки сенинг қўлингдан келмайдиган нарса содир бўлади.Тушунишимча эса гап хақиқат деб атайдиган одатингни енгиш хақида кетмоқда.Ахир салбий хиссиётларни туюшга бўлган зарурат эмас балки фақат вазиятгина хақиқийдир. Бу ерда айнан илмоққа илинадиган нарсани кўряпсанми? – Дени озроқ сукут сақлаб ўзига шарбат қуйди – сенга хам қуяйми?

- Масалан сен стаканни синдирдинг. Бир вазиятда сен жахлинг чиқиши ёки хафа бўлишинг бошқа вазиятда эса –кулишинг мумкин.

- Мен хам худди шу нарсани назарда тутяпман! Бу боғлиқ! Ё бундан ё ундан... яъни хеч қандай аниқ қонун йўқ. Бирон нарса бўлса бу қайғу келтириши зарур эмас.Сенинг реакциянг кўпгина факторларга боғлиқ, бу эса мустахкам танлаш имконияти борлигидан далолат беради.

- «хақиқат» ошкор бўлиши эса айрим ходисалар тўплами хисобланиб, нимани хис қилишни ўзинг танлашинг мумкин.

- Лобсанг юқорига кўтарилди ва мен сухбатимиз ўз нихоясига етганини тушундим.Унинг қараши кескин ва озроқ хаёлга берилган эди.У мен билан хайрлашгандай бўлиб мени чиқиш йўлида кутди.Қалам ва блокнот олиб белги чизди ва – бу тўғри йўл амалиётининг белгиси эканлигини айтди.Кейин озгина эгилиб менинг қўлимни қўллари билан ушлаб қисди ва хайрлашди.Унинг қиёфаси жиддий, гўзал ва рахмдилликдан йироқдек акс этарди.

Шу куни мен Лобсангдан эшитганларимни машқ қилиш мақсадида монастрни тарк этиб Муктинатхга қайтиб келдим, агарда яна савол туғиладиган бўлса ўша монастрга бориб тибет тилини ўрганмоқчийдим, аммо Муктинатхда мен Ирландиялик жуда келишган бир қизни учратдим тибет тилида фақат «эркаламоқ», «чурчур-дже», ўпиш – «о-дже» ва қучоқлаш деган сўзларни бирга ўргандик.

-«Там?» кулгили.Рус тилида «там» «there» дегани.

Официант хисобни олиб келди ва идиш-товоқни йиғиштирди.Дени пулини олди...Савол бермоқчидек тикилди.

Ахир сен ўзинг учун пул тўламайсанми? – унинг бу саволи мени тўсатдан хайрон қолдирди.

Ммм.... йўқ ундаймас албатта тўламоқчиман... мендан қанча бўлди?

-Йўқ сен мени нотўғри тушундинг. Сен мени сенга хам тўлайди деб ўйладингми шундайми?

-Ха худди шундай – мен жавобан унинг томонидан қилинган бу пасткашлик ёқмаётганини яшириш ниятида мийиғимда кулдим. Балки унинг пули камдир?...

Албатта ўзим тўлайман, бу муаммо эмас бу мени ажаблатирди, негаки европалик қизлар ўзлари учун пул тўлашади хатто бир стакан содали сув ичса хам.Агар мен кимнидир ўрнига тўлашга харакат қилсам бу хақоратлаш билан, камситиш билан, камбағаллик паст табақага ишора қилингандек хисобланади.

Қандай ахмоқлик! – менга унинг ёнида яна бўлиш ёқимли туюлди – мен тушунаман қачонки харажатлар хақида гап кетса... бу ерда йигитинг билан икки долларни бўлишиш?

-Мен сенинг гапинга қўшиламан Лобсанг айтганидек одатий ёлғон хулоса қизларда салбий хиссиётларни уйғотади.

Чарчоқ сезила бошланди – ё кўпроқ эътибор талаб қилган узун сухбатданми, ёки бутун кун хайратга бой бўлганлиги туфайлими. Озроқ ухлашни хохладим... ёки Дени билан бироз бўлишни.

-Меникига борасанми? – у бу саволни мажбурликдан бердики, қаттиқ ва болаларча кулгим келди.

- Агар ухлашимга озроқ рухсат берсанг бораман.

- Фақат озгинами J - у мени махкам ўзига тортди ва ўша захоти ухлагим келди.

« Майя-1 » « Форс-Минор »Бўлим 09

« Майя-1 »

« Форс-Минор »

Бўлим 09