« Майя-1 »

« Форс-Минор »

Бўлим 19


…Олегнинг кундалигини мен пастдаёқ ўқиб чиқдим, эльбрус совуқхонасининг осилиб турган тили тагида оқувчи тинч ариқча қирғоғида ётиб ўқиб чиқдим. Деярли барча варақлар сув билан дабдала бўлган, майдагина тоғ ариқчасидан кечиб ўтиб, мен кучимни ҳисобга олмабман, оқим мени қийнаб қўйди, оёқларим ҳолдан тойди, яхши Андрей мени ушлаб қолди, энди биз ўша ерда бир кунга қоламиз, ҳозирча барчаси қуримагунча. Шунчаки ҳайратли, ҳатто кўринишидан кучсиз тоғ ариқчаси қандай кучга эга! Лекин ниманидир ўқиб чиқиш мумкин.

 

«сасимоқда, ҳар лаҳза, ҳар ҳаёлда, буларнинг барчаси не қадар йиринглади, бу болача “кутиб тургин, бу ахир оқилона, ҳали бир ой Мексикада илиқда ва тўқликда  яшаш оқилонами, у ерда эса қайтиш мумкин”. Мана мол! Бу ой охирги ғишт каби турмада, менинг учун у қурга турмада, ҳар бир ишқорни мойлади, шувоқ қилди, устидан гул ўтқазди. Ярамас. Барчаси ажойиб ва силлиқ, нафақат мен, ҳатто бошқалари ҳам кетмоқда, бу бўққа теккан ҳар бир киши эртами кечми гапиришдики, у ерда нимадир нотўғри, у ерда гуллар ўсмайди, у ерда дала ишлари кетмаяпти, у ерда ер тўлада нимадир бор, йирингли ва сассқи, унинг ариқчаси ертўладан чиқади, фикрлар тушади ва у айтадики "ҳа, ҳаммаси ажойиб!! Бу сизга шундай туюлган, ва сенга, хўжайин кўринган бу, ҳеч ким ҳеч нарса пайқамади”. Кейин эса ичи сасиган ушбу ёриқларни мени ямашимга қўллари билан мажбур қилади, шувоқнинг янги қатлами билан мажбур қилади, юқоридан янги кўчатни ўтқазиш керак.

Ўзи эса, разил, битта қўрқувдан иборат, қарор қабул қилиш керакми? Ааааа, йўқ. Ҳаракат қилиш керакми? Йўққ! Барчаси ажойиб! Сен қарагин, гуллар ўсмоқда.

Лаънати, мен бундай бошқа давом эта олмайман! У бурча тешиклардан чиқади, бу кичик эсиз сассиқ ўч олувчи қизғанчиқ тажовузкор бола, ҳар бир фикр, ҳаракат уларга сингган.

Мен у ерда қилган барча нарса, турмани қуриш эди, ширин ер ости сағанаси, тириклайин кўмиш. Яна тошча, яна ғиштлар, яна шувоқ парчаси ва иш деярли тугалланди, лекин мен у ерда ичкарида! Мен сасияпман! Жин урсин менга бу гуллар ташқаридан нимага керак? мен бўқдаман, айнан бўқда, у диванга кўмилади ва бўкира бошлайди, кейин у ухлашни истайди, янги кун бошланади ва барчаси яна олдингидек, қуёш тагида турма. Барчаси силлиқ кетади. Лаънати.

Одамларга атрофдан ёпишади, айтишади, “қаранглар-мана одамлар, ўз жойларида ўтирибди ва ишлаяпти!” демак менга шундай қилиш керак. сен хозирча у ерда ишлаб тур, мен уерда қурилишни вақти билан тугатаман...”. Ўз қўлимга барча ёруғ бўлган нарсаларни, самимий, барча тагига олганларни қўлимга олдим, нимадир қилишга шиддат бўлганда, у ерда қарама қарши тарзда бу разил “амалиёт учун бошқа яхши шароит йўқ, ўтир ва питирлама, импотент, мана шундай, ҳаммаси каби амалиёт билан ҳам шундай, бу жуда зўр! Сен нимага кетаяпсан? Нима бўлади? Мен сен биланманку. Бўқ, бу ҳамма жойда сен билан”. Жалллаап, қандай ярамаслик.

Менга қўрқинчли, яъни унга қўрқинчли, барчасини ташлаб, нимадир қилишни бошлаш қўрқинчли ва ҳеч қандай ўқиш ва амалиёт борасида вайсаш ҳеч нарса ўзгартирмайди, барчасини тагига босиб олади, разил, натижаларни чиқариш, турмада фахр тахтаси осиғлиқ, мана ҳаракатлар илан унинг оғзини ёпаман. Ҳозирча қилмагунча ҳеч қачон нимадир ўзгаришига ишонч бўлмайди...

Мана, чиринди, ич кетишдан бочка ёриқларидан оқади, ўлдираман ярамас.”

 

Худойим, бу нима! Мана унинг кўзларидаги оғриқ қаердан, лекин нимага у ҳеч нарса айтмаган? У ерда яна нима ўқиш мумкин? Бир варақни бошқасидан сўнг варақлаб, мен амин бўлдимки, бошқа ҳеч нарсани ўқиб бўлмайди. Фақат охирида яна бир парча:

 

«мен эрталаб 7 да уйғонаман, атроф дунё адоватли, яна мен уйғондим, мен кеча ухлашни истамадим, қўрқинчли бўлди, қоронғу, тушлар. Уларда абадий тарзда қандайдир қўрқинчли тушлар. Ва мана эрталаб, жин урсин. Менга илиқ ва адёл тагида қуалай. Яна бу кун, нимадир қилиш керак. она, ошхонада она ўтирибди ва сочларини фен билан қуритмоқда. Ҳозир ўрмалаб чиқаман. Трусик ва майкада бир ярим очиқ кўзларда манфур квартирада туалетга қадар чопамагн, тезда сияман ва ошхонага бораман, у ерда стулда ёстиқча ётибди, ярим яланғоч кўт билан ўтиришга совуқ бўлмасин учун. Мен қисиламан, столда чой, блинлар турибди. Мен ўтираман, ёнимда фен овоз чиқармоқда, у илиқ ҳаво чиқаради. Лаънати, уйғонишни истамайсан. Онам чойни ичиб тугатди ва ишга ҳозирланди. Яна тўшакка –бир чиқиш йўлио. Ўрмалайман, у ҳли бир оз илиқ, адёлга бошимни ўрайман, ёстиқ тагига қўяман. Мана ярим соатча ётиб тураман, енгилроқ бўлади, уйғондим. Лаънати, менга қараган, баҳолаётган, лақаб қўяётган, кулаётдан болаларга эга ушбу манфур мактабга эрталаб соат саккизда туриб келиш. Лаънати, уларга маза, лекин нима учун менга мазза эмас? Мен шунингдек дадил, мустақил тарзда, улар каби истайман. Бу бўқ мактаб кийими қаерда. Камзул-унда чап киссада қуриган оқра ноннинг кўланса бўлакчалар, мен уларни тушликдан аввал қаердадир канал атрофида, дарахт тагида уни ёлғизликла ва соғинишда ейман деб орзу қилиб бир хафта олдин зорландим ва ахийри лаззатланаман. Гиламга ушоқни қоқиш ярамайди, кўчага қоқаман. Ўй, аллақачон бештакам бўлибди соат, чопиш керак. сассиқ сумка, унда математика китобчаси. Мен уй вазифасини қилмадимку, эҳтимол мени чақиради. Мактабга чопаман, болаларга қарайман. Улар вайсайди, кулишади, менга эса қўрқинчли. Мана бу эшиклар, улар ғичирлаши ўта таниш, залнинг ҳиди. Қўнғироққа қадар бир дақиқа. Синфга чопаман, таниш шубҳали назарлардан қочиш мақсадида кўзларимни яшираман. Андрей, лаънати, яна кечикяпти. У ҳақда нима гапираётганини, кулишаётганини эшитаман. Мана у дераза ёнида, одатдагидек 10 дақиқа кейин. Дипломат кўтариб шошилмоқда,  шу қадар жиддий, ҳужумкор, киришда кулгини  хафа бўлган тарзда акс эттиришга тайёр, нима қипти, у менинг дўстим бўлса, мен унинг учун қўшилмоқчи эмасман, бу унинг муаммоси, сассиқ разил.муаллим, фақат мени чақирмасинда, фақат барча олдида туриб доскага чиқмайинда.

Қишлоқ, мен 6 ёшда. Улар яна мени қишлоққа, бензин сасийдиган ва мени чайқалтирган машинада олиб келди. У ерда зерикарли, у ерда фақат чанг йўл, нотаниш болалар, ўзининг манфур бир хил овқати билан доимо тинмай менинг ариқлигимини, мени овқатланишим зарурлигини гапирувчи қари хотин, томорқада шарик бор, мулойим ажойиб кучук, осилиб турувчи қулоқларга эга, узун ёруғ жун ва жимжима думли кучук. У мендан доимо хурсанд, уни силашни истайман. гугуртлар – бу қизиқарли, улар шу қадар ажойиб чақнайди, бу қизиқ, улар шу қадар ажойиб чақнайдики, кампир эса бутунлай қалтирайди ва мен унинг уйини ёндиражаклигимга урушади. Уйга қарама қарши томонга қандайдир болани олиб келишди, икки ёшга кичик, ота оналар йўталади, мана у билан ўйна, таниш деб шама қилади. Мени ўша ерга олиб боринг, мен бегона уйга ўзим боришга қўрқаман. Болакай, қандайдир аянчли кичик бола. Ҳовли бўйлаб айланиб юрди, йўлда таёқчалар билан қазиди. Шарик, улар билан ўйнасинми. У қувноқ, ҳовли бўйлаб югуради, думини ликиллатади. Ҳовлига чиқиш дарвозасида кичик ерости йўл бор, унда у ва товуқлар йўлга чиқиш учун тирмашиб юради. Кампир доимо бу ерости йўлни тахта билан ёпишга ҳаракат қилади, лекин шарик барибир ковлайди. Дарвоза унда ҳар қандай харилар, суқилиш мумкин унга, йўлга юқорига қараш мумкин ва қишлоқни қараш мумкин. У ердан бувининг боғи кўринади, у ерда ёввойи саримсоқпиёз ва ерга кўмилган бочка, қудуқдан унга труба ўтади ва унга суғориш учун сув қуяди. Боғ охирида ертўла, тешик эшикли ертўла, ундан қоронғулик тубсиз кўринади ва совуқ намлик, картошка ва тузли бодринг ҳиди келади. Ушбу ертўлага ҳеч нарса эвазига кирмайман. У кабиҳ, у орқасидаги далага олиб борувчи сўқмоқда ётади, йўлда ўрмон. У ерга бориш даҳшатли. Дарвоза, биз бола билан у ерга етдик, қуёш, нимадир ўйлаб топиш керак, қандайдир болада таассурот қолдириш керак. пастда тешикка шарик ўрмалаб тушди, кўчага ярми чиқиб чўзилди, ва эриниб йўлга қаради. Мана унга нимадир ташлаб кўриш керак, кучукни ҳайрон қилиш зарур. Дарвозадан ўрмалаб чиқади, ғишт оламан, қўяман ва ичиқора кулги билан ғиштни шарикнинг бошига ташлайфман. Лаънатилар, мен нима қилиб қўйдим, менинг ёқимтой шаригим қичқириб юборди, ирғиб турди, жин урсин, мен қандай ярамасман. Ва мена манфур бола буларнинг барчасини кўрди. Бу у, ярамас, буларнинг ҳаммасини у қилди, ота онага алдайман. Кампир ва ота югуриб чиққанги қулоққа чалинди, мен йиғлайман, бармоқ билан болага бармоғимни тиқаман, у қандай разил, бу бола. Бола ўкиради ва кўнмай тураверади, ота нафрат бьилан бизга икковимизга қарайди. Улар кампир билан итни излашга кетади, ярим кун излайди. Менга ёқимсиз, қусгим келади, қўрқинчли, излаб кўришга кетиш, азият чекаётган итни кўриш даҳшатли. Қўшни ҳовузгача бораман, юз метрча. Шарик қаердасан, азизим. У 3 кундан кейин қайтди, бир оз қизғаниб ва одамлардан четга чиқиб. Мен унга яқин боришга қўрқаман, шарик, мени кечир, мен нима қилиб қўйдим.

Жин урсин, мен барчасидан қўрқаман. Бутун умр. Мен одамлардан қўрқаман, ҳар биридан, ҳар бири менинг учун бегона, ҳар бири мени хафа қилиши, уриши, сўкиши мумкин. Мен бу кундаликни ёзишдан қўрқаман, агарда менга хушёқиш ифода қилганда қўрқаман, чунки мен қониқиш оламан, мен агарда менга жирканишни намоён қилишса қўрқаман, бу шу қадар аламли ва азобки. Мен ёлғиз қолишдан қўрқаман ва бир вақтнинг ўзида одамлар орасида бўлишдан ҳам қўрқаман. Мен даврада бурчакка ўтиб оламан ва ҳаммаси яхшидай, мен барчадай эмасдай кўриниш бераман. Лекин мен бундай эмасман, буларнинг барчаси ниқорб, мен 3 ёшда бўлгандаги ниқоб ва ҳалиям бир лаҳза ҳам ҳеч ким олдида ечмаганман. Ҳеч ким ҳач қачон билмайдики, мен аслида кимман. Менга кўпинча айтишади, мана ўз кўзингга боқ ва сен ҳозир нима ўйлаётганингни мутлақо тушунмайман. Ва мен мағрурман, иш бермоқда! Менинг сир тутиш тадбирим ахийри иш берди, энди мен ҳамма қандай бўлса ўшандайман. Энди мен киришувчан, қувноқ, муваффақиятли, энди мен қандай бўлсада ҳазил қилишим мумкин, энди мен ўсдим ва кучлиман, ва опам энди мени уришдан қўрқади, ва отам четга олади. Умуман мен энди ёш бола эмасман

Жин урсин, лекин мен ниқобдаманку, манекен. На сўзларни, на фикрларни, на харакатларни самимий қила олмайман, ахир улар ўшанда ичида нима бўлганини кўради, у ерда қўрқинч, тобелик, ачиниш борлигини кўради, ўзига бир ҳаммасини қамровчи ачиниш. Айблаш, кимнидир айблагинг келади. Қандай бундай бўлиши мумкин, мен ўзимни билишимча, боғчадан буён билишимча, шу қадар жирканчки, қўрққан, яширинган, ўч олувчи, тутқич бермас жирканчми? Ота, буларнинг барчаси у, у шундай бўлган, кампир у жим турганини, уялиб ва гердайиб жим турганини айтиб берди. Ўшанда унинг кичик укаси нимадир қилиб қўйди ва унга айб тўнкади, ва кампир унга жазо берди. У ўйладики, бу жасурлик. Ота, ачинарли сассиқ мавжудот, унга нафрат билан мурожаат қиларди ва она ва опача, ва мен, она, яхши, кўнгли очиқ, ақлли. Бўқни епсан! Ачиниш, унда фақат битта отасига ачиниш, у билан яшайди, озор чекади, йиғлайди, лекин кетмайди, ачинади ва мен унга ачинаман, Олегжон, бор блинчик еб ол. Мана касаллик, болаликдан ҳар лаҳза менда таассурот қолдирган ва мени ҳалиям тарк этмаган касаллик.

Муваффақиятлилик, қониқиш, ташқи фазилатлар. Ҳа уларга қочиб бориш мумкин. Қўрқувни нимага ўйлаш керак, ахир барчаси бор, қўрқмайман. Дадил ҳолат кўринишини қиламан, шундай қиламан, ва кейин ўйлайман, оқибатини ўйламайман. Қўрқмас бўлиш керак. лекин ахир бу қочиш, мен доим қилган қочиш. Ишлаб чиқилган механизм. Авваллари, мен ичкарига қочиш имконим бўлмаганда, мен ташқаридан чопардим, вазиятлардан қочарди, дунёда яна қанча бундай нарсалар бор, мен қочишим мумкин, одамларни ва жойларни топишим мумкин, улар самимий ва яхши бўлади менга. Ҳозир эса ҳеч қаерга кетмаслик мумкин, менда эса барчаси бор, мен қониқишга қараб қочишим мумкин, жиддийликка, энг яхши усул! Мен не қадар ақллиман, қочишнинг бундай йўлини ўйлаб топдим, уни ялтираганча силлиқладим, бир лаҳза ҳам мени ҳеч ким оёқларим ердан узилгидай қўрқита олмайди. Мен барча харакатларни ишга соламан, уддалайман, қўрқувни босаман, яхши нарсалар ҳақида ўйлаймайан, тезда, яшин тезлигида.

Кеча ўкирдим, бақирдим, қичқирдим, бошқа бундай яшай олмайман. Жин урсин, мен бу қочиш механизми қандай ишлашини кўрдим!!! Бир лаҳзада, кучли, мен осонликча ўкиришни тўхтатдим, қўрқувни босдим, хотиржам ҳолатга ўтдим, баробар овозда “мана чиқиш жойи, мана ёшларни йўқотиш ва ачинишни йўқотиш”. Лекин у ерда қўрқувни илаштирдим, ўша вақт нима рўй берганини тушунишнинг совуқ даҳшати. Машинани тушуниш, ўрганиш ва қочишнинг тушунарсиз машинаси, ва мен чинқириб юбордим, катта куч билан.

Қаерга қочиб қутилиш мумкин? Мен нимани қилишни ўйламайин, бу ушбу механизм иши. Мен қувонч нималигини тушунмайман, у доимо барчаси хотиржамлигидан мамнун бўлиш қўшимчаси биландир. Мен нозиклик нималигини билмайман, бу фақатгина ачиниш. Мен хушёқиш нималигини билмайман, бу менга яхши муносабатдан қониқиш. Менга ким хуш ёқади? Менга яхши муносабатда бўлганлар. Менга тескари нимадир гапириб кўрсинчи, дарҳол салбий муносабатлар, дарҳол уддабуронлик, ҳимоя, изланиш, барчасини гўё қониқишга қайтариш.

Одамлар, атрофда одамлар, мен улардан қўрқаман, уларга қарайман ва мен қилич билан қўлда кўндалангига уларни яримга бўлиб ташлайман ва улар худди гўштнинг икки бўлаги каби тушади. Бу ахир қўрқмаслик, ҳа, шундай эмасми, мана мен, жангчи, қўрқмас.... ачинарли мавжудликдан нафратланувчи бўқ парчаси, қандайдир бир имконсиз чиқиш. Ўзингни савдойи, васвос деб кўриш қўрқинчли, ўзингни одамларни ўлдиришга тайёрман деб кўриш, уларни нафақат тасаввурда, балки аслида ажратишни кўриш даҳшатли. Ўзингни ажратишга журъат етишмайди. Ўзини ўзи ўлдириш ҳақидаги фикрлар сустликка гирифтор бўлади, харакатсизликка, умидга, барчаси ўзи ўтади, эрталаб бўлади, ва унутилади.

Ўзи тузатган турма, қурилган, ичкарига қочиш яхши ишловчи тизими, ўта тез. Унда яшашни истамайман, қочишни истайман, нимадир қилишним истайман, барчасидан кўра нимадан кўпроқ қўрқаман, тотли оёқлардан чиқиш. Ўзимга бақирдим, болага учинчи шахсда гапира бошладим, унинг фикрларини товуш билан ўчирдим, ўзимга ўзим гаплашдим, ва яна дахшатли бўлиб қолди, ақлдан озиш қўрқинчли, жин урсин, мен ўз болам билан ичимда гаплашаман!!! Бошни деворга уриш, уни майиб қилиб қўйиш мумкин, молдан баттарни.

Ичга йўналтирилган ачинмаслик, тажову. Режа, қарор, барчасни ташлаш, нарсаларни сотиш, бўшаш, монастирга кетиш. Мен ахир ҳеч қачон ўзим ҳеч нарса қилмаганман, барчаси ўз ўзидан бўлди, ҳодиса, мижоз сустлик, сустлик, ўзи барчаси бўлади, ҳеч нарса қилишни истамайман. Ўзгаришлардан қўрқаман, нимадир ўзим қилишдан қўрқаман. Мана қарор, барчасини ташлаб, энг том маънода, юк халта билан қолиш ва банкдаги ҳисоб билан қолиш, бунга пул бир йиллик камбағал ҳаётга етади. Қабул қилдим, келгуси эрталаб нима бўлишини кўришга қарор қилдим. Ва мана эрталаб, кўриниш, ўзимга кечага ачинишдан жирканч кўриниш, ёшлардан чарчаган оғир бош, мияда барчасини ташлаш қарори айланади. Кимдир бу борада аллақачон билади, уни бошқалардан яширишни истайман. Нима айтиши, ҳукм қилиши қўрқинчлидир, паранадоид ташвиш чайқалиши, ўзига ачиниш, ҳодисалардан қочиш. Лекин мен жавобан қичқираман, қолиш, турмада яшаш қочиш бўлади, мен ҳеч нарсани ҳеч қачон ўзим қилмаганман, ўз ҳаётимни ўзгартирмаганман, бир икки кун ўтади, мен яна зерикаман, хотиржам, ааааааааааа... қандай буни мен хоҳламайман, қандай сассиқ, ишга бориш, жавобан кулиш, барчадан нафратланиб шу вақтда. Қониқиш, ҳидланган гўшт, тўлдирувчи тана, ўз ширин шарбати билан тешикларни тўлдирувчи. Мана заҳар.

Қочиш қўрқинчли, қўрқинчли, бундан ҳеч нарса ўзгармайди, янги шароитларда ҳаётда бир вақтнинг ўзида курашишга куч топилмайди. Қолиш қўрқинчли, мен ҳеч нарса қила олмайман, барчаси аввалгидек бўлади, мен одамлардан қўрқаман, улар фикридан, ва қандайдир бир ҳаракатни бажариш тўғрисидаги ҳар бир фикр эркинликка интилиш туфайли эмас, балки янги шароитларга ўрганиш механизми туфайли бўлади.

Самимийликни қаерда олиш мумкин? Жин урсин, мен бақирганда, қичқирганда, ранжигандагина мен ҳалол эдим, менга ўшанда боримни тўкиб ташлаш қўрқинчли эмасди, фақат безовталанганда ва умидсизликда мен самимийман. Хотиржам бўламан ва барчаси тиғизланган схема бўйича кетади, мослашиш, қуриш, қўрқув бир тўда бўлиб келади, ХАР ЛАҲЗА, даҳшат...менга бутунлай даҳшат

Ўтираман, бу фикрлар билан ўзимни қийнайман, чунки улар самимийлик, қарор қилишни истамайман, чунки хотиржамлик келади, режа бор, барчаси бўлади, умид бор, ва яна бу барча тизим ишлай бошлайди, яна қарор ва унинг амалга ошиши, бу самимий йўл тутиш эмас, сассиқ қониқишни бошдан кечириш учун фахрий тахтага натижаларни осиш учун ҳаркат.

Мен нима қилишни билмайман, бу умидсизликка қандай чидашни, унинг кетишига йўл қўймасликни, турмага мени қандай қилиб қайтаришни билмайман.

Даҳшат, мен қилмаслигим керак, бу сассиқ, қониқишнинг мурдага оида ширин ҳиди.

 



<< Бўлим 18 Бўлим 20 >>