Дадому

Шлях да яснай свядомасці

 

Раздзел 04 - «Распазнавальная свядомасць»

 

 

«Конь без капытоў - не конь»

 

У.Крэсэ "Доглед за канямі"

 

 

«Калі я бачу, што ў вучоных людзей няма ні здольнасці праўдзівага распазнавання рэальнага ад нерэальнага, ні бясстраснасці, то я адчуваю, што яны падобныя да саломы; або што яны падобныя да каршуноў, якія паруюць высока ў небе, але розумы якіх прыкаваныя да падлы, на зямлі.»

Рамакрышна

 

 

Змест раздзела:

 

04-01) Агульны разгляд распазнавальнай свядомасці.

04-02) Практыка забывання. Практыка спараджэння азораных вобразаў.

04-03) Структура ўнутранага дыялогу (уд).

04-04) Спыненне уд.

04-05) Інтэрпрэтацыя электрамагнітных хваляў (квантавую механіку ведаць не трэба)

04-06) З жыцця Бодха

04-07) Пытанне аб магчымасці новых відаў успрымання навакольнага свету.

04-08) Рэзананс жадання распазнаваць успрыманні з АзУ.

 

 

04-01) Калі я адрозніваю кнігу і стол, сіняе і жоўтае, гэта і азначае, што праяўляецца здольнасць да распазнавання – «распазнавальная свядомасць» («РС»). Думкі, жаданні, эмоцыі, адчуванні і РС складаюць поўны набор успрыманняў, які я заву тэрмінам «асоба».

 

РС можа быць механічнай і азоранай. Механічная РС («мрс») узнікае па прывычцы, перанятай механічна, а таксама пры адсутнасці АзУ. Напрыклад, гледзячы на дрэва мы кажам, што лісце, галінкі і ствол – яго часткі, г.зн. распазнаем некаторыя сукупнасці ўспрыманняў як асобныя групы, звязаныя паміж сабой у адзінае цэлае «дрэва». Машына, якая стаіць каля дрэва, не распазнаецца намі як яго частка, бо калі мы глядзім на любое дрэва, то амаль заўсёды бачым лісце і галінкі, але вельмі рэдка бачым машыну. Такое распазнаванне не з'яўляецца мРС, паколькі абапіраецца на назіранні, на вопыт. Але нікому не прыходзіць у галаву лічыць пачуццё прыгажосці часткай дрэва, хоць кожны раз, калі я гляджу на любое дрэва, я зведваю ўсплёск пачуцця прыгажосці (зразумела, калі я пры гэтым зведваю АзУ), прычым кожны усплёск прыгажосці мае сваё непаўторнае адценне, гэтак жа як непаўторны любы ліст, галінка. Прычына таго, што мы не адрозніваем такой велізарнай колькасці адценняў пачуцця прыгажосці, заключаецца ў тым, што мы зведваем яго вельмі рэдка, і таму не сфарміравалася прывычка да распазнавання адценняў, гэтыя адценні папросту не праяўленыя. Прычына таго, што нават чалавек, які зведвае мноства адценняў прыгажосці, па-ранейшаму не лічыць успрыманне прыгажосці часткай дрэва, з'яўляецца прыкладам мРС – мы занадта прывыклі лічыць пачуццё прыгажосці «сваёй часткай».

 

Падчас устараненняў НЭ, канцэпцый, механічных жаданняў, «дрэннага самаадчування» (іншымі словамі негатыўных адчуванняў), а таксама падчас зведвання АзУ, мРС дае месца аРС, якая пачынае такім чынам развівацца, і пры гэтым:

 

а) неабгрунтаваныя распазнаванні падвяргаюцца перагляду і ўстараняюцца. Напрыклад, распазнаванне грудзей як «прыстойна выглядаючых», калі саскі прыкрытыя, і «непрыстойна выглядаючых», калі яны непрыкрытыя, устараняецца ў выніку ўзнікнення яснасці ў неабгрунтаванасці падобнага распазнавання і ў выніку ўзнікнення радаснага жадання ўстараніць дадзенае распазнаванне.

 

б) абгрунтаваныя вопытам распазнаванні хоць і застаюцца, але не дамінуюць настолькі, каб цалкам перакрыць дарогу альтэрнатыўнаму распазнаванню. Напрыклад, я магу «бачыць дрэва» як сукупнасць галінак і лісця, а магу па сваім жаданні пачаць «бачыць яго» яшчэ і як сукупнасць ценяў і прамежкаў, праз якія відаць неба.

 

в) узнікае распазнаванне ўсё большай і большай колькасці адценняў АзУ

 

г) узнікае распазнаванне новых АзУ

 

д) узнікае распазнаванне новых устойлівых, узаемазлучаных сукупнасцей успрыманняў, якія можна назваць «новыя светы». Сярод іх – свет усвядомленых сноў, свет пазацялестых успрыманняў і многія іншыя. Як толькі ўзнікае распазнаванне новага свету, узнікае стан, які можна назваць «я зрабіўся іншым». Магчыма адначасовае распазнаванне розных светаў, г.зн. у адзін і той жа момант можна быць і асобай (г.зн. у гэты момант ёсць распазнаванне 5 груп успрыманняў (скандх), якія ўтвараюць асобу), і іншай істотай у іншым свеце (г.зн. у гэты момант ёсць распазнаванне іншых груп успрыманняў).

 

 Эфектыўнай практыкай аслаблення мРС і развіцця аРС з'яўляецца практыка цыклічнага ўспрымання распазнавання («ЦУ распазнавання»). Напрыклад, у цёмным пакоі ты некалькі разоў круцішся вакол восі, і ў выніку не ведаеш – як ты арыентаваная ў пакоі – ці то перад табой акно, ці то сцяна. Спачатку ты спараджаеш упэўненасць у тым, што насупраць цябе акно, затым змяняеш яе на ўпэўненасць, што насупраць цябе сцяна. І так шмат разоў. Або твой партнёр нахіляецца да зямлі і робіць выгляд, што нешта паднімае і заціскае ў кулаку – ты спачатку фармуеш упэўненасць, што ў заціснутым кулаку нешта ёсць, а потым – наадварот. Задача заключаецца ў тым, каб фармаваць як мага мацнейшую ўпэўненасць. «Упэўненасць» - гэта і ёсць вызначаная фіксацыя РС, г.зн. калі РС устойліва зафіксаваная, узнікае стан, які мы завем «упэўненасцю».

 

Тыповы прыклад мРС – падзел на «суб'ект успрымання», «аб'ект успрымання» і «працэс успрымання». Ужыванне такога распазнавання эфектыўнае для ажыццяўлення нашай бытавой дзейнасці, але пры гэтым мэтазгодна (з пункта гледжання дасягнення АзУ, яснасці, развіцця аРС) разумець тое, што гэта толькі адзін са спосабаў распазнаваць, паміж тым як ёсць толькі ўспрыманне, якое завецца «бачу гару», і няма ўспрымання «гара», «я», «бачу», так што для развіцця аРС з'яўляецца эфектыўнай практыка змены ўпэўненасці ў існаванні «я», «бачыць», «гара» на ўпэўненасць у тым, што ёсць толькі адзінае ўспрыманне, якое мы завем «я бачу гару».

 

Яшчэ адна эфектыўная практыка – практыка «не-рэкі, не-горы». Гуляючы па вуліцы, ты замест слова «дрэва» кажаш «не-дрэва», замест «сабака» - «не-сабака», і больш нічога – толькі замена слоў з прыстаўкай «не», г.зн. ты не тужышся, спрабуючы адчуць нешта незвычайнае, тады ад такой практыкі не ўзнікае стомы і ўзнікаюць новыя ступені свабоды аРС, новыя АзУ.

 

Аналагічная практыка – практыка паралельнай фіксацыі відавочных рэчаў. Гледзячы на гару, кажаш «гара – гэта шмат камянёў». Несумненна, гэта так, у чым можна лёгка пераканацца. Успамінаючы твар чалавека, да якога зведваеш яркую пяшчоту, пачуццё прыгажосці, адданасць, кажаш: «яго твар – кавалак мяса», што таксама цалкам правільна. У выпадку з чалавекам ты маеш упэўненасць у тым, што ён – не толькі кавалак мяса, а ў выпадку з гарой такая ўпэўненасць адсутнічае ў выніку дзеяння мРС. Падобная практыка адчыняе шлях да распазнавання новых успрыманняў, ад якіх мы адгароджваліся з дапамогай мРС,і якія зараз распазніваюцца пры наяўнасці іншых успрыманняў, якія прыналежаць сукупнасці «гара».

 

Яшчэ адна эфектыўная практыка – паслядоўнае ўстараненне механічнага ўнутранага дыялогу («УД»). Зрабіць гэта тым больш складана, чым часцей ёсць НЭ, чым радзей і слабей праяўленыя АзУ.

 

Страхі аб тым, што вызваленая ад стэрэатыпных фіксацый РС прывядзе да тваёй поўнай дэзарыентацыі, такія ж неабгрунтаваныя, як і страхі аб тым, што без НЭ ты зробішся нячулай – усё зусім наадварот.

 

Развіццё аРС (г.зн. вызваленне РС ад стэрэатыпных фіксацый) рэзаніруе з усімі АзУ, што і дае нам дадатковыя падставы зваць такую РС азоранай.

 

Радаснае жаданне распазнаваць успрыманні і сапраўды фіксаваць іх (не дадумваючы, не дамалёўваючы і не выцясняючы), я заву шчырасцю. НЭ, канцэпцыі і механічныя жаданні несумесныя са шчырасцю.

 

Сярод уласцівасцей аРС, вылучу наступнае: узнікае ўпэўненасць у чымсьці ва ўмовах, калі для звычайнага распазнавання няма падстаў, і прытрымліваючыся гэтай упэўненасці ты атрымліваеш вельмі жаданыя вынікі. Напрыклад, можна захацець пазнаць – што цяпер зведвае той ці іншы чалавек, і зведаць упэўненасць (адмысловай якасці, моцна адрозную ад канцэптуальнай, механічнай упэўненасці) у тым, што ён зведвае. Можна пасля спытаць таго чалавека аб яго ўспрыманнях у той момант, і параўнаць яго адказ са сваёй здагадкай (зразумела, чалавек, які не займаецца практыкай, не зможа шчыра апісаць табе свае ўспрыманні, ён напэўна захоча дамаляваць або выціснуць успрыманні ў яго месцы, або нават не захоча фіксаваць іх – звычайныя людзі заўсёды сябе падманваюць). Можна спытаць сябе – як менавіта мэтазгодна паступіць, каб атрымаць максімальна жаданы вынік, і зведаць упэўненасць у мэтазгоднасці вызначанага спосабу дзеянняў і праверыць яго. Можна, толькі пачуўшы з чыіх-небудзь вуснаў згадванне аб невядомым табе чалавеку, зведаць упэўненасць ў яго ўспрыманнях і г.д. Падобная ўласцівасць аРС паддаецца трэніроўцы, рамонту, ачыстцы ад скажэнняў, абумоўленых азмрочваннямі. Толькі бездакорная свабода ад НЭ дазваляе развівацца гэтай якасці аРС.

 

У кожнага чалавека ёсць магчымасць зведаць кароткі вопыт свабоды ад мРС. У момант паміж сном і няспаннем ёсць кароткае імгненне, якое я назаву «зліццём». Калі ты засынаеш, то распазнаеш вонкавыя шумы - шуміць акіян за акном, цячэ вада ў ваннай, за сценкай хтосьці размаўляе. Ты распазнаеш адно і другое і трэцяе, г.зн. ёсць межы гэтых успрыманняў. Калі дбайна прасачыць працэс засынання, то ў нейкі момант, калі ты ўжо амаль заснула, ты можаш зафіксаваць дзіўную з'яву: межы паміж успрыманнямі зніклі, і ўжо няма шуму акіяна, галасоў людзей і гуку вады ў ваннай – ёсць адзінае ўспрыманне, дзе няма межаў – сетка мРС скінутая, мРС спыненая, і калі ты канчаткова засынаеш, то ўзнікаюць ужо новыя распазнаванні, уласцівыя свету сноў.

 

Моманты зліцця занадта кароткія – максімум некалькі секунд, акрамя таго ты можаш толькі раз са ста заснуць так, каб атрымалася заснуць не рыўком, а паступова, і адчуць гэтае імгненне. Таму мэтазгодна ўжыць практыку шматразовага засынання - кладзешся спаць, а твой партнёр абуджае цябе праз некалькі секунд пасля таго, як ты заснула (можна вызначаць момант засынання па характэрнай змене дыхання). У выніку за адзін вечар ты можаш зведаць дзесяткі секунд вопыту зліцця, тым самым запомніўшы «смак» свабоды ад мРС.

04-02) Любы чалавек у кожны момант часу сапраўды ведае, як клічуць яго і яго бацькоў, у якой ён вучыўся школе, як клікалі яго сяброў, колькі яму гадоў, дзе ён знаходзіцца, якія яму трэба рашыць задачы, чаго людзі чакаюць ад яго і гэтак далей. Велізарны, хаатычны камяк інфармацыі, які спараджае дакучлівы, паранаідальны ўнутраны дыялог, што падсілкоўвае НФ, які фарміруе механічную карціну свету. Пры гэтым толькі нікчэмная частка гэтай інфармацыі з'яўляецца цікавай і пажаданай. Я жадаю памятаць аб радасных жаданнях, бягучых даследаваннях і да т.п., але навошта цяпер памятаць – у якім горадзе і якой краіне я знаходжуся, колькі мне гадоў і як клічуць суседзяў? Гэтая інфармацыя спатрэбіцца тады, калі яна спатрэбіцца, але навошта памятаць аб гэтым увесь час?

 

Успомні, як часам ты жадала нешта ўспомніць, але ніяк не атрымлівалася, і паспрабуй спарадзіць гэты стан. Спытай сябе «як мяне клічуць» і паспрабуй зведаць стан немагчымасці ўспомніць. Як і звычайна, гэта здасца амаль немагчымым, але трэніроўкамі ты даможашся ўстойлівых рэзультатаў. Зрабі з гэтага фармальную практыку – спараджай забыванне імя кожныя 15 секунд на працягу абранага перыяду часу і фіксуй ступень свайго забывання па шкале ад 1 да 10.

 

Практыка забывання ўзмацніць памяць, ператворыць яе з аўтаматычнага збіральніка ўсялякага смецця ў гнуткую прыладу.

 

Атрыманыя навыкі можна выкарыстаць у практыцы спараджэння азораных вобразаў («АзВ»). Рэзаніруючыя з АзУ вобразы можна скампанаваць у суцэльную карціну і выкарыстаць яе як магутны азораны фактар. Напрыклад:

 

*) глухі расейскі гарадок – адзін сярод тысяч непрыкметных маленькіх гарадкоў. Цёплая сухая восень, ціхі парк, апалае лісце, пыльная дарога, уздоўж якой стаяць лаўкі. Дзе-нідзе сядзяць старыя, часам прыходзяць маладыя матулі з каляскамі, маленькімі дзецьмі. На адной з лавак сяджу я і мімікрырую пад старога гадоў 70 – адзежа, рухі, міміка – усё кажа аб тым, што я – стары, які зусім з глузду з'ехаў, глухі, напалову сляпы. Міма зрэдку праносяцца дзеткі, але я для іх – як засохлае дрэва, мэбля, яны нават не змогуць успомніць аб тым, што я тут сядзеў. Я бесперапынна зведваю экстатычныя АзУ, адчыняю новыя, займаюся практыкай, якая вядзе у бясконцае вандраванне. Нікому няма ніякай справы да мяне, ніхто ад мяне нічога не чакае і нават не заўважае. Свет цалкам выплюнуў мяне, драхлы напалову мёртвы стары нікому нічым не цікавы і не патрэбны. Няма неабходнасці выклікаць ўражанне ў кагосці, бо яно толькі адно і ўжо створана – напалову мёртвы стары пень. Я магу, не адцягваючыся, цалкам аддацца сваёй практыцы і падарожнічаць у няўяўных хваляваннях.

 

З такой карцінай у мяне асацыіруецца яркая накіраванасць, пачуццё таямніцы, урачыстасць, радасць барацьбы. Але калі я «успомню», што я - малады хлопец, які вандруе па Гімалаях, то, як ні здасца дзіўным, АзУ стануць слабейшымі.

 

Чым больш пэўны АзВ, тым лягчэй яго ўтрымліваць, звязаць асацыятыўна з АзУ. Памяць звычайнага чалавека, яго здольнасць уяўляць жахліва слабая, і пакуль ты не пачнеш яе развіваць, яна не стане сур'ёзнай прыладай у практыцы. Пералічу некаторыя практыкаванні, якія развіваюць памяць і ўяўленне:

 

1) гульня ў «доўбню» 5х5 у розуме (гуляюць двое - у квадраце 5х5 у цэнтры пішам слова з 5 літар. Гульцы па чарзе прыпісваюць літару да наяўных, каб атрымалася максімальна доўгае слова, якое можна прачытаць як заўгодна, толькі не па дыяганалі. Перамагае той, у каго выніковая сума літар большая).

2) гульня ў трохмерную «доўбню» 3х3 у розуме

3) гульня ў шахматы

4) гульня ў шахматы ў розуме

5) падрабязнае запамінанне аб'ектаў

 

Калі я ўяўляю палянку без папярэдняй падрыхтоўкі, то яе вобраз будзе надзвычай расплывістым - уяўны куст будзе нявызначанай зялёнай плямай і не больш. Таму я знайшоў рэальны куст і дбайна яго даследаваў, запомніў у дэталях, пасля чаго агульная карціна стала больш устойлівай, яе рэзананс з АзУ узмацніўся.

 

Каб запомніць такі складаны аб'ект, як куст, неабходна звярнуцца да аналізу – падзяліць яго на ўмоўныя складаныя часткі, даць ім азначэнне.

 

Апісанне куста піхты, які я змясціў у свой АзУ, пачынаецца так:

 

Першая галінка: ідзе вертыкальна ўверх; памерам ледзь большая за далонь; у форме вока; пасярэдзіне – «язык», разгорнуты налева, адтапырваецца наперад; «пяро» пачынаецца вышэй за язык, тарчыць назад.

 

Другая галінка: пачынаецца там жа, дзе першая; ідзе ад першай направа ўверх пад вуглом 30 градусаў; у форме вузкага вока; унізе – два «вуха», левае і правае, левае заходзіць ззаду за першую галінку і накладваецца на яе так, што ствараецца ўражанне, што яно – частка першай галінкі; у левага вуха кончык і яшчэ два кончыка побач па вуглах трохвугольніка – засохлыя; зверху – плоскі чатырохузроўневы язык з пяром; каля асновы – маленькія кропелькі смалы; тры ліста злева – адразу пад языком – ідуць лесвічкай; ліст справа насупраць сярэдняй ступенькі выгнуты трохі назад.

 

І гэтак далей. Усяго ў кусце 40 галінак. Акрамя гэтага я дзялю куст на вялікія блокі і раблю іх агульнае апісанне - спачатку грубае, а потым, калі ў цэлым усё запомню, магу вяртацца і далей дэталізаваць куст. Кожны тэрмін мае пэўнае значэнне – напрыклад «пяро» - гэта ліст, які тарчыць перпендыкулярна плоскасці, у якой ляжыць астатняе «лісце» піхты; «вуха» - ліст, які мае даўжыню якая больш, чым у два разы перавышае даўжыню суседняга лісця; «язык» - канчатковае лісце галінкі, якое ўсё разам ляжыць у плоскасці, перпендыкулярнай плоскасці пачатку галінкі, і гэтак далей. Калі я ўспамінаю куст, то паслядоўна «аглядаю» яго зверху да нізу, услых паўтараючы яго апісанне (мой памочнік можа сачыць па тэксце – ці ўсё я ўспомніў), пры гэтым не запамінаючы тэкст апісання, а «аглядаючы» куст ва ўяўленні, нібы водзячы прамянём ліхтарыка. Па меры таго, як я штораз успамінаю куст, я заўважаю, што «поле зроку» пашыраецца – «прамень ліхтарыка» становіцца шырэйшым, я пачынаю бачыць усю галінку адразу, а не па частках. А потым я «бачу» адразу дзве галінкі і гэтак далей. У выніку, калі ў АзВ я ўяўляю гэты куст, то ўся карціна прыкметна ажыўляецца, асабліва калі да гэтага куста я зведваю сімпатыю, а менавіта такія аб'екты я рэкамендую ўстаўляць у свой АзВ – рэзаніруючыя з АзУ.

 

Затым я выбіраю лаўку, апісваю яе і запамінаю такім жа чынам, і гэтак далей. Спачатку праца ідзе вельмі павольна, але мастацтва схопліваць і спараджаць вобразы ўдасканальваецца.

 

Ва ўсвядомленым сне я магу спарадзіць успрыманне гэтай палянкі і знаходзіцца на ёй, што дазволіць лёгка ўскочыць у АзУ і атрымаць цікавы вопыт.

04-03) Унутраны дыялог (уд) можна груба разбіць на два пласты:

 

1) гучны ўнутраны дыялог (гуд) - складаецца са слоў, якія цалкам прагаворваюцца самому сабе, і доўжацца такія думкі звычайна ад некалькіх секунд і да бясконцасці, аж да поўнага зацыклення. Змест гуд як правіла з'яўляецца зразумелым чалавеку, г.зн. ён зможа адказаць на пытанне «пра што ты цяпер думаеш»

 

2) сляпы ўнутраны дыялог (суд) - складаецца з урыўкаў слоў і вобразаў, якія маюць працягласць прыкладна ад 1/30 секунды і да трэці ці паловы секунды, так што ўхапіць змест такіх урыўкаў няпроста.

 

Калі чалавек жадае падумаць пра штосці і пачынае аб гэтым думаць, такі уд пазначым як «жаданы уд» (жуд). Усе астатнія віды уд назавем паразітычнымі або механічнымі (муд).

 

Чым ясней адрозніваецца думка, тым яна, па азначэнні, з'яўляецца больш выразнай ці гучнай.

 

04-04) Усе НЭ, якія зведвае чалавек, а таксама НФ, які ўвесь час прысутнічае, бесперапынна падсілкоўваюць уд, робяць яго бесперапынным, шчыльным, знясільваючым. Яго немагчыма спыніць, і нават зрабіць у ім хаця б секундную паўзу – таксама немагчыма - суд выключна шчыльны і ў ім няма перапынкаў. Нявопытны ў распазнаванні сваіх успрыманняў чалавек часам можа падумаць, што ў яго атрымоўваецца перастаць думаць – але ён пры гэтым проста не заўважае шчыльных пластоў суд – гэтак жа як чалавек, які бесперапынна на працягу многіх гадоў зведвае НФ, не заўважае яго і лічыць, што НФ ён не зведвае.

 

Адзіны спосаб дамагчыся таго, каб у уд сталі ўзнікаць разрывы – гэта дамагчыся бесперапыннага АзФ. Гэта не так ужо і складана. Калі ўпарта і рашуча ўстараняць усплёскі НЭ, успамінаць сябе ў АзУ і дамагацца дзесяткаў усплёскаў АзУ на працягу дня, то паступова АзФ пачне ўзнікаць і ўмацоўвацца. У той перыяд часу, калі АзФ праяўлены бесперапынна і інтэнсіўна, муд пачынае слабець.

 

 Спыненне уд – любімая тэма эзатэрыкаў, ці тых людзей, якія нічога ў сабе змяняць не жадаюць, не жадаюць пераставаць зведваць НЭ, не жадаюць зведваць АзУ, не жадаюць дамагацца яснасці і шчырасці, а жадаюць толькі выклікаць уражанне на людзей рознымі эзатэрычнымі словамі і пачувацца вельмі важнымі. Тое, што чалавек зведвае НЭ – схаваць амаль немагчыма, асабліва пры доўгіх зносінах. А як звычайны нявопытны чалавек праверыць – ёсць у кагосьці уд ці няма? А ніяк – у гэтым прычына таго, што эзатэрыкі так любяць гэтую тэму. Паміж тым я магу сказаць дакладна на 100% - да той пары, пакуль чалавек не навучыўся бездакорна (г.зн. за час меншы за паўсекунды) устараняць НЭ, пакуль ён не пачаў зведваць дзесяткі ўсплёскаў АзУ у дзень, пакуль ён не пачаў зведваць доўгі інтэнсіўны АзФ, нават слабыя перапынкі ў яго уд абсалютна немагчымыя – не толькі суд, але нават і гуд. Можна, шляхам нейкіх неверагодных хітрыкаў, на секунду-другую спыніць толькі самыя гучныя думкі, але не больш.

 

04-05) Уяві, што ў цябе перад вачамі ўвесь час нешта мітусіцца. Гэтага «нешта» так шмат і яно такое бесперапыннае, што ты наогул нічога ўбачыць вакол сябе не можаш – проста не можаш распазнаць пэўны вобраз. Перад табой мільгаюць рознакаляровыя кропкі, палачкі, многавугольнікі – зрокавае хаатычнае смецце. І маленечкія кавалачкі зрокавага ўспрымання пакоя, у якім ты знаходзішся, што прабіваюцца скрозь гэты струмень смецця, ніяк не могуць скласціся ў малюначак. Такі чалавек быў бы фактычна сляпым нягледзячы на тое, што яго зрок функцыянуе нармальна і мог бы выдатна ўспрымаць навакольны свет, калі б не вось гэтая паразітычная мітусня. І калі б ён не ведаў аб існаванні пакоя, ён бы і не здагадаўся аб тым, што ён існуе, калі б абапіраўся толькі на інтэрпрэтацыю зрокавых успрыманняў.

 

Можна прывесці такі ж прыклад і з гукамі – калі ўвесь час чуць хаатычныя гучныя шумы, то сярод іх не атрымаецца распазнаць мелодыю ці асэнсаваную размову – будуць толькі піскі, шыпенні, хорканні і іншае гукавое смецце.

 

Нагадаю, што нашы вочы ўспрымаюць не малюначкі, а электрамагнітныя хвалі. Адлюстраванае ад аб'ектаў святло пападае ў нашы вочы, а затым адбываецца таямнічае – узнікае ўспрыманне вобразу. Як гэта адбываецца – мы не ведаем і наўрад ці калісьці спазнаем, паколькі чым больш навука пазнае, чым больш рассоўвае сферу спазнанага, тым больш становіцца плошча судотыку гэтай сферы з вобласцю непазнанага. Гэты вобраз вельмі дакладна дэманструе тое, што адбываецца ў навуцы. Навука – гэта тое, што дазваляе нам зразумець – наколькі многага мы не ведаем.

 

Вядома, вакол нас шмат такіх жа таямнічых з'яў. Як з вады, мінералаў, паветра і сонечнага святла атрымліваецца з семечка вось гэтая зялёная морда, бясконца непадобная на паветра, святло і мінералы? Як з паветра і травы атрымліваецца вось гэтая смешная пухнатая морда – зусім нават не зялёная. Як жаданне падняць руку прыводзіць да таго, што мышцы пачынаюць узгоднена змяняцца, і рука паднімаецца? Тое, як з гукавых хваляў, якія дасягаюць нашых вушэй, атрымліваюцца словы; як з электрамагнітных хваляў атрымліваюцца вобразы – такая ж таямніца.

 

Напэўна мы можам сказаць наступнае: а) у нашы вочы пападаюць электрамагнітныя хвалі, б) у выніку ўзнікае ўспрыманне вобразаў. Увядзем тэрмін «інтэрпрэтацыя» у дачыненні да гэтай з'явы, і назавем гэтым словам усе тыя таямнічыя працэсы, якія прыводзяць да таго, што электрамагнітныя хвалі, якія трапляюць у вока, ператворацца ў вобразы. Зрокавыя малюначкі – следства інтэрпрэтацыі электрамагнітных хваляў, якія ўспрымае наша цела.

 

Уяві зараз, што ў выніку зведвання доўгага і інтэнсіўнага азоранага фону муд стаў слабець, і ў выніку ў ім сталі ўтварацца разрывы. Ці будуць пры гэтым утварацца нейкія іншыя думкі – не жуд і не муд – а тыя, што маюць нейкае зусім іншае паходжанне? Перш чым адказаць на гэтае пытанне, я прапаноўваю зрабіць адцягненне і прачытаць наступны параграф.

 

04-06) Мае зносіны на працягу некалькіх гадоў з мордамі непазбежна прывялі да таго, што яны заўважылі цэлы шэраг дзівацтваў у маіх праявах. З прычыны таго, што дзівацтвы гэтыя былі вельмі незвычайнымі, то як правіла гэта прыводзіла да таго, што яны проста выцяснялі, «забывалі» тое, што назіралі – звычайны механізм, які дазваляе захаваць нязменнай карціну свету. Каб перашкодзіць працы гэтага механізму, яны сталі весці запісы, і цяпер я выкарыстаю фрагмент з іх.

 

(Звяртаю ўвагу: уся мая кніга пабудаваная так, што апісанае ў ёй можна праверыць на сабе. Тое, што выкладзена ў гэтым параграфе, праверыць чытачу не-мордзе немагчыма, але гэтага і не патрабуецца – гэты параграф з'яўляецца толькі ілюстрацыяй да наступнага, у якім ізноў жа нічога сцвярджацца не будзе, а будзе толькі пастаўлены шэраг пытанняў, адказаць на якія можна, абапіраючыся на свой вопыт.)

 

 

 

1. Бодх спытаў А. - ці зведвае яна цяпер прадчуванне. Яна сказала, што не зведвае. Стала спараджаць прадчуванне, уяўляючы ўзыходжанне на Чо-Ойю, потым дайвінг. Бодх у гэты час нешта пісаў у блакноце. А. адказала, што спарадзіла прадчуванне з інтэнсіўнасцю 3-4. Бодх спытаў - якія азораныя фактары яна выкарыстала для гэтага. А. сказала: «узыходжанне на Чо-Ойю і навучанне дайвінгу». Бодх паказаў блакнот – там было напісана 1. дайвінг 2. Чо-Ойю. Г.зн. ён напісаў не адзін і не тры азораных фактары, а менавіта два. І менавіта тыя, якія выкарыстала А.

 

2. Чыгуначны вакзал у Варанасі. Па гучнагаварыцелю аб'яўляюць аб прыбыцці цягніка спачатку на хіндзі, потым на ангельскім, і так запар, без перапынкаў, 3 разы. Б. адкрыла рот, каб сказаць, што паўтараюць ужо чацвёрты раз, і ў гэты момант Бодх сказаў: «у нас так часта не паўтараюць». У Індыі на вакзалах заўсёды інфармацыю паўтараюць шматразова – ні раней, ні пасля гэтага выпадку Бодх гэта не каментаваў.

 

Учатырох сядзім у вагоне. У нас 3 булачкі – 2 ляжаць у пакеце, адну есць Бодх. Мы ўсе размаўляем, У. аб чымсці думае. Раптам Бодх спыняецца, паварочваецца да яе і кажа «не згодзен». У. сказала, што ў гэты момант думала «Папрасіць у Бодха булачку ці не».

 

4. Г. піша навукападобны артыкул. Падумала, што клёва будзе гучаць зварот «рознага роду» і пачала пісаць гэтыя словы. Тут Бодх кажа: «можна ўстаўляць такія слоўцы як «свайго роду»…

 

5. Бодху ў рэстаране прынеслі адначасова суп і піцу. Ён сказаў, што гэта ў яго суп з булачкай. Д. у гэты час думала, што піца – гэта проста тост з памідорамі і сырам. Раней у яе такіх думак не ўзнікала і яна лічыла піцу нейкай асобай ежай.

 

6. Размаўляем учатырох. Бодха спынілі адзін раз, і толькі ён пачаў казаць, як спынілі і ў другі раз. Бодх замоўкнуў са смешнай мордай. Усе паржалі. Ён пачаў зноў казаць і амаль тут жа зноў замоўкнуў з той жа смешнай мордай. Е. сказала, што ўжо забылася аб перапыненнях і зноў збіралася спыніць Бодха і спытаць яго.

 

7. Ж. спытала Сіту (непалачку), ці хутка тая піша па-непальску. Тая адказала, што хутка. Ж. стала думаць, ці можна ўзяць Сіту ў якасці перакладчыцы на непальскі. Вырашыла, што Сіта не падыходзіць, бо ангельскі ведае недастаткова добра. У гэты час Бодх кажа: «але ангельскі яна ведае дрэнна».

 

8. Сядзелі ў Інтэрнэце ўпяцёх – З., І., Бодх, К. і Л. Раней за іншых выйшлі К. і Л., пайшлі на вуліцу і сталі абмяркоўваць, у які рэстаран хочацца пайсці есці (звычайна елі ў атэле, але ў гэты вечар усе вырашылі пайсці ў які-небудзь рэстаран). К. сказала, што хоча ў «Monsoon», але нават прапаноўваць не будзе, таму што Бодх туды не пойдзе (ён некалькі разоў казаў, што яму там вельмі не падабаецца). Л. Засмяялася і сказала, што таксама хацела менавіта ў «Monsoon» і таксама вырашыла не прапаноўваць, бо Бодх не згадзіцца. Бодху гэтай гутаркі не было чуваць, бо сядзеў у далёкім куце ўсярэдзіне інтэрнэт-кафэ, а яны размаўлялі звонку каля уваходу. Потым - калі ўсе вышлі – З. назвала нейкі рэстаран, у які яна хацела, і ўсё пайшлі туды. Па дарозе Бодх, звяртаючыся да К. і Л., сказаў: «Ну калі хочаце, пойдзем у «Monsoon»».

 

9. М. чытала кнігу, Бодх у некаторым аддаленні ад яе валяўся на палянцы. Яна пачала пытаць Бодха «Як перакладаецца слова extention?». Калі яна прамаўляла склад «-te-», Бодх у гэты самы момант перапыніў яе і вымавіў - «пашырэнне». Так хутка зрэагіраваць немагчыма ніяк - неабходна было загадзя ведаць, якое слова М. жадала сказаць.

 

Мы правялі некалькі эксперыментаў. Спачатку адзін прамаўляў вельмі простае ангельскае слова – самае простае з магчымых, а іншы імкнуўся імгненна яго перавесці. Апынулася, што неабходна падумаць паўсекунды пасля таго, як чалавек скончыў прагаворваць слова, і толькі потым атрымоўваецца адказаць. Эксперымент яшчэ спрасцілі – адзін прамаўляў рускае слова, а другі павінен быў як мага хутчэй проста яго паўтарыць – таксама на рускай мове. І усё роўна патрабуецца доля секунды пасля таго, як слова ўжо сказанае. Ні пры якіх абставінах не атрымоўваецца перабіць чалавека на паўслове.

 

10. Бодху і Н. прынеслі чай. О. таксама захацела чай і вырашыла папрасіць выпіць чай Бодха. Дзеянне дзіўнае, таму што ў тым рэстаранчыку чай прыносяць вельмі хутка, і афіцыянты падыходзяць імгненна па знаку – ёй проста было б самой яго сабе заказаць. Ёй самой дзіўна, што паўстала такое жаданне - папрасіць узяць чай ў Бодха. Пакуль яна фармулявала пытанне, Бодх падумаў і сказаў – «чаем я магу падзяліцца». У яе паўстала такое здзіўленне, што яна стала пытаць Н. і П., ці прасіў хтосьці з іх у Бодха чай, ці адказваў Бодх камусьці з іх, ці проста так сказаў гэтыя словы. Дзеянне Бодха таксама незвычайнае, таму што на чаі мы, натуральна, не эканомім, і складана выказаць здагадку, што ён вырашыў папіць чай пазней, а гэты захацеў аддаць, каб чай не астыў. Хутчэй Бодх проста не піў бы чай, а потым заказаў бы новы. Тым больш, што яго фраза не была прапановай накшталт «хто-небудзь хоча мой чай?». Яго фраза была менавіта адказам на пытанне - ці аддасць ён свой чай.

 

11. Мы таргаваліся з нагоды вялікага, рэдкага і дарагога камяня. Прадаўшчыца ў нерашучасці кінулася кудысьці ўглыб ларка, узяла сшытак і падышла зваротна да стойкі. Вырвала адзін ліст, паглядзела на яго, адклала, стала драць іншы. Бодх сказаў: «цяпер гадаць будзе». Р. засмяялася, бо словы Бодха гучалі як жарт, і сама здагадка, што прадавец будзе вырашаць пытанні коштам у 600 даляраў варажбой, здавалася абсурдным. У гэты час прадаўшчыца стала драць ліст на дробныя часткі і пісаць на іх розныя сумы, пасля чаго наўздагад выбавіла адну з іх і абвясціла напісаную на ёй цану. Ні перад, ні пасля гэтага ніколі прадаўцы так странна пры нас не рабілі, таму прадугадаць такія паводзіны зыходзячы з наяўнага вопыту было немагчыма. Тым больш, што прадаўцы часта на самой справе бяруць паперу (ці калькулятар), але не каб варажыць, напэўна, а каб адлюстраваць пакутлівы працэс пераліку магчымай скідкі

12. Сядзелі ў японскім рэстаране. З. пачала ўспамінаць аб тым, якое ўчора было супадзенне з чаем – калі Бодх сказаў, што чаем можа падзяліцца. У гэты ж самы момант Бодх, быццам каб зажартаваць, сказаў тую ж самую фразу: «чаем я магу падзяліцца».

 

13. Т. часцей за ўсё скептычна ставілася да такіх супадзенняў, але пасля супадзення пра варажбу стаўленне змянілася. Увечары сядзелі ў рэстаране, яна загаварыла пра гэта, а Бодх сказаў: «ну на самой справе і гэта таксама можна растлумачыць». Але ў Т. паўстала ўпэўненасць, што вось менавіта гэтае супадзенне растлумачыць лагічна ніяк нельга. І яна пачала думаць, як жа тады гэта можна растлумачыць. Хвіліны 3-4 усе маўчалі. Т. падумала: «што, тады атрымліваецца, што Бодх ведае, пра што думаюць людзі?». У гэты момант Бодх кажа: «ну пагадзіся, нельга ж гэта растлумачыць тым, што я ведаю, пра што думаюць людзі».

 

14. У. аднойчы сустракала Бодха ў аэрапарце – убачыла, як ён падыходзіць да чаргі каля мытні, і стала чакаць, калі ён гэтую чаргу пройдзе. Пасля гэтага ён павінен быў бы прайсці па свабоднай прасторы, каб падысці да яе. Ён падышоў да канца чаргі і знік за ёй, так што яна выпусціла яго з-пад увагі, а ўжо ПРАЗ 2 СЕКУНДЫ апынуўся перад самым яе носам. Яна нават спачатку не зразумела, што гэта Бодх, бо ён проста ніяк не мог бы апынуцца перад ёй, не прастаяўшы чаргу, не мінуўшы мытню або – як мінімум – не мінуўшы свабоднай прасторы, за якой яна сачыла, і якую ён не праходзіў. Можна было б вядома выказаць здагадку аб чым-небудзь экстравагантным, напрыклад што з У. нешта здарылася такое, чаго ніколі не здаралася – страта свядомасці і да т.п., але побач з ёй быў яшчэ і Ф.

 

15. З Х. здарыўся падобны выпадак на вакзале ў Індыі: яна сядзела за адным чалавекам ад Бодха, а ад Бодха да дзвярэй з памяшкання было метра тры. Бодх сядзеў і чытаў кнігу. Дзверы, якія вялі з пакоя чакання для інастранцаў у агульную залу, былі шкляныя. У нейкі момант Х. захацела пазнаць меркаванне Бодха аб адной турыстцы, глядзела на Бодха, фармулявала пытанне. У гэты час турыстка ўстала і пайшла кудысьці. Х. літаральна на секунду адвярнулася ад Бодха і пачала ўжо казаць фразу: «паглядзі вось на гэтую турыстку...», звярнулася зваротна да Бодха, а яго на месцы і наогул у пакоі не было. За гэты час ён не мог бы ўстаць, дайсці да дзвярэй, выйсці, ды яшчэ і адысці так далёка, каб за шклянымі дзвярамі яго не было відаць.

 

16. Ц. пачала ўспамінаць, з якімі хлопчыкамі яна трахалася. Сказала, што яшчэ трох ці чатырох хлопчыкаў успомніць не можа. Бодх сказаў – дзіўна, што нават не можаш успомніць. Яна сказала – так, накшталт бы яшчэ былі тры хлопчыка, але не магу зразумець, хто менавіта. Бодх памаўчаў і кажа «А бялявы хлопчык у цябе быў? Часта зведваў бурныя ПЭ, жыў у старой хаце каля вялікай дарогі.» (Бодх назваў яшчэ нейкія прыкметы гэтага хлопчыка, цяпер ужо ніхто не памятае - якія. Ц. напружылася і нечакана стала ўспамінаць, што сапраўды быў такі хлопчык – менавіта бялявы, жыў менавіта ў старой хаце і да т.п., яна хадзіла да яго ў госці і хацела з ім трахацца, але так здаецца і не патрахалась. Бодх кажа: «ну таму я і быў няўпэўнены».

 

17. У рэстаране Ч. абдумвала свае паводзіны ў метро, і пагадзілася з Бодхам у тым, што зведала некантралюемы ўсплёск ПЭ і наступнай тупасці. Хацела пачаць расказаць ўсім аб тым, што ўпадае ў ПЭ-шны звар'яцелы стан пасля таго, як праяўляе ў чымсьці ініцыятыву, амаль ужо адкрыла рот, і тут Бодх паглядзеў на яе і сказаў «Ч., гэта не цікава».

 

18. Тры гады назад Ш. жыла з Бодхам прыкладна месяц. У гэты месяц яе дзівіла наступнае – як толькі яна пачынала здзяйсняць намаганні ў нейкім пэўным кірунку або ўзнікала жаданне ўстараняць нейкае пэўнае азмрочванне, як Бодх пачынаў гаварыць з ёй і паведамляў, як найбольш эфектыўна ўстараняць менавіта тое азмрочванне, пра якое яна падумала, або ўжыць нейкае адкрыццё. Ён пачынаў ёй распавядаць, у рэзультаце чаго гэтае адкрыццё ўзнікае, і аказвалася, што гэта менавіта тое адкрыццё, якое яна зрабіла зусім нядаўна, прыкладна паўгадзіны ці гадзіну назад, і нікому аб гэтым яшчэ не распавядала. Так было раз 30 ці 40.

 

19. Щ. пачала ўстараняць нуду. Яна была ў маленькім пакоі і стала думаць, чаму яна цяпер зведвае нуду, чым яна для яе прывабная. Потым паўстала нежаданне яе зведваць, яна падышла да плаката з горамі, паспрабавала ўстараніць нуду, потым на нешта адцягнулася і не ўстараніла. Думала аб нудзе і пайшла на кухню. Бодх, не гледзячы на яе, спытаў яе – значыць, стан «жыць не цікава» ты ўстараняць не будзеш?

 

20. Ь. вырашыла, што дадзеныя супадзенні – гэта нейкі містычны працэс для нас усіх – у тым ліку і для Бодха. Тады Бодх сказаў ёй: «Добра, тады супадзенняў больш не будзе». Ь. адказала, што ніколі – гэта размыта, што я жадаю панаглядаць за імі тыдзень. Бодх: «добра, хай будзе тыдзень». Гэты тыдзень і на самой справе мінуў без супадзенняў (звычайна было па 3-4 дзіўныя падзеі або супадзенні ў дзень).

 

21. Ъ. жадаў запісаць голас Бодха на дыктафон. Бодх сказаў, што не жадае гэтага. Ъ. усё роўна стаў рабіць гэта ўпотай. І у яго зламаўся КПК, на якім быў дыктафон. Два дні Ъ. не мог паправіць КПК (хоць разбіраецца ў іх вельмі прафесійна), пасля чаго стаў жартам прасіць Бодха, каб той яго прабачыў. Бодх таксама жартаўліва сказаў, што ён яго прабачае, і пасля гэтага КПК уключыўся. Дзіўна яшчэ тое, што гэты КПК больш не ламаўся, дагэтуль працуе. Каля 15 сведак усё гэта назіралі – гэта было падчас сумеснага вандравання ў Гімалаях.

 

22. Ы. увесь тыдзень думала аб тым, што яна жадае напісаць кнігу аб Бодху тыпу «Бодх вачамі мордаў». Нікому аб гэтым не казала, але зведвала радаснае жаданне на 5-6 напісаць такую кнігу. У канцы таго тыдня яна паехала сустракаць Бодха ў аэрапарце. Бодх, калі ўбачыў яе, сказаў: «ты напішаш кнігу «Бодх і я», якая будзе хоць і тупая, але праўдзівая».

 

23. Э. адчыніла акно на балкон, паглядзела заплечнікі, зачыніла. Было жаданне ўстараняць бытавыя маразмы, таму дзверы яна зачыніла не механічна, зведваючы хаатычныя адцягненні, а засяродзілася на тым, каб шчыльна прыціснуць дзверы і зачыніць. Калі яна выйшла з-за фіранкі, Бодх спытаў: "Ты сапраўды закрыла балкон?"

- Так

- Што прама сапраўды зачыніла?

- Так (цікава, чаму ён пытае, нават скразняку няма, каб выказаць здагадку, што балкон адчынены.)

- Сапраўды зачыніла?

Э., гледзячы на Бодха, (бо была ўпэўненая на 10, што балкон зачынены, і хацела проста Бодху гэта паказаць) пацягнула ручку да сабе - дзверы адкрыліся.

 

24. Апісанне Ю.: «Я стаяла на прыпынку аўтобуса, чакала Бодха. Я была ўжо першай у чарзе, і хацела, каб Бодх хутчэй прыйшоў. Таму я часта тарашчылася направа, выглядаючы яго сярод ідучых людзей. Зрэдку я абарачвалася налева - на пару секунд: паглядзець, ці ідзе аўтобус, і механічна аглядала тых трох чалавек, якія стаялі ў левай чарзе. У наступны раз я разглядала ідучых людзей справа, абернулася налева, пару сек паглядзела на людзей у чарзе злева і ізноў абярнулася направа. У гэты момант Бодх ззаду пхнуў мяне ў плячо. Калі уявіць, што за тыя дзве секунды, пакуль я глядзела налева, ён прабег усю тую адлегласць справа, якая пападае ў маё поле зроку (у мяне вялікі агляд там, я бачыла людзей якія ішлі каля самых першых ларкоў ад дарогі), і што ён у такім тэмпе прабег у мяне за спіной, у якім я абарочвалася, то гэта проста немагчыма, і тады яшчэ дзіўна, што ён зусім не выглядаў запыханым.»

 

25. Апісанне Я.: «Я сказала Бодху абудзіць мяне ўначы. Ён абудзіў:). Я памятаю, што ў першыя імгненні ў мяне было вельмі выразнае ўсведамленне. НАОГУЛ ніякай санлівасці. Такога стану ў мяне ніколі нават блізка не бывае пасля абуджэння. Раніцай я звычайна прачынаюся ў санлівасці 5-6, уначы - у санлівасці 10. Часта ў мяне нават не атрымліваецца адразу ўстаць. А тут у першае ж імгненне, як я адкрыла вочы, была яснасць усведамлення на 10, выразна запомнілася зрокавая карціна - сілуэт Бодха ў праёме дзвярэй, за яго спіной святло. Нейкая незнаёмая крышталёвая яснасць у сваіх успрыманнях - нават днём я такога ніколі не зведваю. Я нешта сказала яму, і ён адышоў. Свядомасць тут жа стала каламутнай на 6, потым на 10, зноў паўстала санлівасць, так што я з цяжкасцю ўстала. Прычым я не памятаю - як менавіта ён мяне абуджаў - клікаў ці нешта сказаў. Сапраўды не чапаў мяне, бо ён быў каля дзвярэй на адлегласці некалькіх метраў.»

26. Апісанне А.: «Гуляем з Бодхам у шахматы. Пасля першага ходу, калі я задумаўся, Бодх спытаў: «што, думаеш над шаснаццатым ходам?». Я засмяяўся, сказаўшы, што колькасць варыянтаў такая, што я нават не магу ўявіць сабе такую лічбу. Ён сказаў, што ніхто і не разглядае такую колькасць усіх магчымых варыянтаў, разглядаюць толькі рэальныя шляхі развіцця камбінацый. Я сказаў, што і рэальных варыянтаў фантастычная колькасць, нават чэмпіёнскі шахматны кампутар не можа разлічыць іх. Тады Бодх пасля кароткай паўзы сказаў: «на 16-м ходзе ты пойдзеш канём». Потым дадаў яшчэ пасля кароткай паўзы: «з чорнай клеткі на белую». Ніхто не звярнуў на гэта ўвагу, бо абсурднасць такога прагнозу была відавочная.

 

Калі мы гулялі ўжо даволі доўга, Бодх раптам сказаў: глядзі – цяпер быў 16-ы ход і ты пайшоў канём з чорнай клеткі на белую. Мы сталі лічыць хады, але сапраўды аднавіць ход партыі у мяне не атрымалася, а Бодх мне амаль не дапамагаў у гэтым, таму я так і застаўся не ўпэўнены ў тым, што гэта быў менавіта 16-ы, а не 15-ы ход.

 

Пры гэтым Бодх гуляў, ледзь гледзячы на дошку – ён адначасова гутарыў з дзвюма мордамі, чытаў нейкі ліст у пошце і г.д., і толькі пасля таго, як я рабіў ход, ён глядзеў на дошку і хутка рабіў свой – яго ўзровень гульні ў шахматы дазваляе яму выйграваць і так, гэта значыць нельга выказаць здагадку, што ён нейкім там неймаверным намаганнем мозгу здолеў прывесці партыю да такога стану, што на 16-м ходзе я буду змушаны зрабіць менавіта той ход.

 

Морды, увага якіх была прыцягнутая да гэтай дзіўнай падзеі, выглядалі некалькі разгубленымі, і тым не менш з-за таго, што падзея было занадта незвычайнай, мабыць яны ўсё ж вырашылі абысціся думкамі тыпу «ну ўсё ж хоць і дзіўнае, але мабыць супадзенне». Бодх мабыць зразумеў гэта, і перад наступнай партыяй, падумаўшы пару секунд, сказаў, што мой 9-ы ход будзе сланом. Я пачаў лічыць хады. Пры гэтым падумаў, што я ж проста магу не развіваць сланоў наогул – была гуллівая цікавасць «выцерці нос Бодху». Увогуле вырашыў, што проста не буду хадзіць сланом на 9-м ходзе – у дэбюце амаль заўсёды ёсць так многа варыянтаў развіцця, што гэта нескладана. Гульня развівалася вельмі спакойна, ніякіх востра змушаных хадоў не было, кожны развіваў свае постаці як жадаў, варыянтаў было шмат, і на 8-м ходзе, калі я пайшоў сланом, Бодх сказаў: «вось бачыш - гэта 9-ы ход». Я запярэчыў – «не, гэта 8-ы! Я спецыяльна лічыў!» Бодх прапанаваў узяць іншыя шахматы і паўтарыць на іх партыю, лічачы хады, што мы і зрабілі без цяжкасці. І гэты чортаў ход апынуўся 9-м! Не разумею – як я мог памыліцца ў падліку.»

 

27. Апісанне Б.: «учора глядзелі фільм. Там паказвалі вялікі прыгожы будынак – офіс мегакарпарацыі. Я падумаў: «морда-офіс будучыні», і Бодх тут жа сказаў тую ж самую фразу».

 

28. Апісанне В.: «Я, Бодх, Г. і Д. ехалі ў двухпавярховым спальным аўтобусе - там ўнізе знаходзяцца звычайныя аўтобусныя сядзенні, а над імі, як у цягніку, ёсць яшчэ двухмесныя лаўкі, на якіх можна ўдваіх спаць. Я і Бодх ехалі на адной такой лаўцы - у яе з аднаго боку на ўсю сцяну акно, з двух тарцовых бакоў сценкі-перагародкі, а чацвёрты бок - без сценкі, там праход, адгароджаны фіранкай.

 

Мы сядзелі, абапіраючыся на тарцовыя перагародкі, тварам адзін да аднаго. Потым у нейкі момант Бодх перасеў так, каб сядзець тварам да акна і, адпаведна, спіной да фіранкі. Я не звярнула на гэта ўвагі, бо мы часам перасаджваліся (хоць менавіта так ніколі не садзіліся, бо гэтая поза няёмкая – няма на што абаперціся).

 

Праз некалькі хвілін я заўважыла, што Бодх сядзіць накшталт зусім звычайна, у яго позе няма нічога незвычайнага накшталт напружанай спіны - прамой ці гарбатай. Я звярнула ўвагу на гэтыя думкі, і падумала - а чаму я звярнула ўвагу на тое, што ён сядзіць натуральна? Адкуль такія думкі ва ўнутраным дыялогу? І тут я зразумела, што ён сядзіць, адхіліўшыся назад, як быццам абапіраецца на звычайную сценку. Але сценкі ззаду яго няма! За ім толькі фіранка, якая калыхалася ад ветра, а за ёй - калідор!

 

У мяне ў прамым сэнсе вочы на лоб палезлі і адвісла сківіца. Стан шоку быў такім, што я думала, што цяпер страчу прытомнасць. Бодх з мяне смяяўся, жартаваў, а ў мяне было такое ўзрушэнне, што я наогул нічога ні сказаць не магла, ні нават паварушыцца. Калі змагла казаць, то першае ж, што я сказала – «ты, мусіць, напружваеш прэс». Бодх прапанаваў памацаць яго. Я яго абмацала - прэс, спіну, сцёгны - УСЕ мышцы былі зусім расслабленыя. Я села на яго, абаперлася, пхалася, але ён сядзеў гэтак жа расслаблена і не адкідваўся назад яшчэ мацней, як гэта было б, калі б ён напружваў прэс. Ён бы не змог утрымліваць раўнавагу ад такіх штуршкоў, не адкідваючыся назад ні на сантыметр. Ён жартаваў са мной, а потым і зусім задраў ногі ўверх і паклаў іх на акно, так што калі б ён да гэтага трымаў позу ўсё ж такі дзякуючы мышцам, то з задранымі нагамі ён бы сапраўды імгненна ёбнуўся б ў калідор.

 

Я сядзела на ім каля гадзіны. І увесь гэты час я зведвала такое ж ашаламленне (толькі рухацца і размаўляць магла), як калі толькі ўбачыла, як ён «левітыруе». А Бодх увесь гэты час быў спакойны, голас не дрыжаў ад напругі, дыханне роўнае, ён размаўляў са мной, жартаваў, ціскаў.

 

Ён некалькі разоў нахіляўся наперад каб паціскаць мае лапы, а потым зноў адкідваўся назад. І яго рухі былі такімі, як быццам адкідваючыся ён абапіраецца на сценку, гэта значыць спачатку плаўны слізготны рух назад, а потым - мяккі штуршок спіны аб нябачную сценку.»

 

29. Апісанне Е.: «Прыехалі з Бодхам і Ж. на станцыю метро і пайшлі на выхад. Ж. і я пайшлі па нерухомым эскалатары ўверх, а Бодх паехаў на тым, які рухаецца. Ж. пабегла па эскалатары, я за ёй, і паспела пацягнуць за рукаў Бодха, які павольна рухаўся разам з чаргой людзей, якія стаялі каб патрапіць на эскалатар, які рухаецца. Я бегла па лесвіцы, глядзела наперад – ці дайшоў Бодх да эскалатара, калі да – то ці бяжыць ён па ім наверх ці стаіць на ім. Прамільгнулі думкі аб сітуацыі ў аэрапарце, аб якой распавядала Ж., калі Бодх трансплюхнуўся міма чэргаў, мытні, калідора прама перад яе носам. Бодха не было. Я дабегла да верха, спынілася каля эскалатараў і пачала выглядваць яго. Яго няма. Я чакала некалькі хвілін, выказаўшы здагадку, што чарга на праход да эскалатара, які рухаецца, апынулася большай, чым я думала. Потым падышла бліжэй да турнікета, паглядзела каля яго і на выхадзе. Бодха няма. Выйшла з метро і ўбачыла, што ён стаіць з Ж.! Я не магла яго прапусціць, таму што я ЎВЕСЬ час знарок выглядвала яго. Ён трансплюхнуўся і не ехаў на гэтым чортавым эскалатары, а адразу апынуўся на выхадзе разам з Ж.»

 

Даданне ад Ж.: «калі я забегла наверх па эскалатары, то я абярнулася паглядзець - дзе Е. і асабліва Бодх (ведаючы яго здольнасць трансплюхвацца). Я убачыла, што Ж. паднялася за мной, і што ззаду Бодха не было. Паўстала думка, што Бодх паедзе на эскалатары і не будзе ісці па ім. Я глядзела на суседні эскалатар паўхвіліны, і за гэты час адлегласць паміж мной і Ж. скарацілася так, што Бодх не мінуў бы незаўважаным, калі б быў паміж намі. Я абярнулася і пайшла на выхад. Калі я выйшла на вуліцу, то абярнулася і бачу, што следам за мной ідзе Бодх. Я не паверыла, што такое магчыма, але Бодх быў тут. Я пачала аглядацца - а дзе Ж.? Падумала, што можа ўжо і яна навучылася трансплюхвацца? У гэты момант Ж. як раз выйшла на вуліцу і ўбачыла нРС.»

 

30. Апісанне Е.: «У той жа дзень у логаве - я дастала з халадзільніка салат і агледзела ўвесь стол, каб знайсці відэлец. На стале ляжала мала рэчаў - пара нажэй і чайныя лыжкі. Я агледзела стол уважліва два разы. Пайшла за відэльцам. Бодх увесь гэты час піў чай і жаваў бутэр каля стала. Вярнулася да стала. Бодх зрабіў пару крокаў і таксама падышоў да стала. Я адкалупала кавалак салата, жую яго, і тут бачу, што побач ляжыць яшчэ аднзін відэлец, якім Бодх толькі што адкалупаў кавалак салата. У мяне вочы на лоб палезлі – я ж знарок два разы аглядала стол і відэльца не было, Бодх нікуды не адыходзіў. Але, блядзь, у яго з'явіўся відэлец.

 

Я не магу спісаць гэтыя дзве сітуацыі на маю няўважлівасць, таму што я знарок праяўляла ўважлівасць, знарок пераправярала, кантралявала. У гэтых сітуацыях я не на 90% і не на 99% была ўважлівая, я была ўважлівая на 200%.»

 

31. Бодх і З. валяліся ў ваннай. З. спіной абаперлася на Бодха, седзячы ў яго паміж нагамі. У яе быў хаатычны ўнутраны дыялог, і яна ўспомніла анекдот аб тым, як мужык з пахмелля прыходзіць у краму, а там надпіс «піва няма». Мужык раззлаваўся: «чаму б нармальна не напісаць «піва няма», так напісалі «піва ня-я-я-ма [інтанацыя са здзекваннем]»». У гэты самы момант Бодх у вуха З. кажа такой жа інтанацыяй: «піва няяяяма!». З. выскоквае з ванны і падае ў яе зваротна. Прыйшлося выціраць лужыны.

 

32. І., К. і Бодх вярталіся з трэка да Эвереста, і праходзілі міма пасёлка Санаса. Спыніліся на сцежцы, каб патарэшчыцца на горы, і як раз побач – метраў сем - стаяў доўгі стол з рознымі тыбецкімі ўпрыгожваннямі, сувенірамі і іншай рознай дробяззю. К. стаяла і глядзела на гэты стол. Бодх стаяў на метр далей ад яе і глядзеў у процілеглы бок. Праз некаторы час Бодх пытае яе: «хочаш гэтага яка»? Гэта было не столькі пытанне, колькі рытарычнае пытанне, бо інтанацыя павышалася ў канцы прапановы, а не ў пачатку. Але гэта ўвогуле не мае вялікага значэння. На ўсім стале стаяла толькі два цацачных яка сярод дзесяткаў іншых прадметаў, і К. падумала аб тым, што жадае купіць яка, як раз перад тым, як Бодх спытаў яе аб гэтым. Падстаў выказаць здагадку, што яна жадае яка, у Бодха быць не магло: мы ніколі не казалі аб гэтым. Бодх не бачыў, куды менавіта глядзіць К. – на стол ці на горы за ім, і тым больш - куды менавіта на стале. Перад трэкам мы куплялі некаторыя ўпрыгожванні і ніколі не праяўлялі цікавасці да цацачных якаў.

 

33. Апісанне Л.: «Бодх валяўся ў ваннай. Дзверы былі зачыненыя. Ад ваннай да ўваходу ў пакой метра чатыры. Я сядзела на матрацы ў глыбіні пакоя, тут жа былі М., Н. і О. Іграла музыка з плэера, які ляжаў амаль на выхадзе з пакоя. Н. і О. абмяркоўвалі танцы. Я сказала М., што калі бачу, якое ў Бодха прыгожае цела і морда, узнікае жаданне спараджаць упэўненасць-500, знікаюць думкі-скептыкі аб тым, што можна жыць 500 гадоў. Калі Бодх выйшаў з ваннай, ён зазірнуў у пакой і адразу сказаў мне: «а ты не жадаеш паспрабаваць спараджаць для пачатку ўпэўненасць-150, бо гэта ж нашмат лягчэй»? Ён НІЯК не мог чуць таго, што я казала, бо паміж намі была вялікая адлегласць, дзверы – зачыненыя, у цэнтры пакоя стаялі і гутарылі Н. і О. і яшчэ іграла музыка каля ўваходу ў пакой, а з М. я размаўляла нягучным голасам.»

 

34. Апісанне П.: «Бодх спытаў мяне, чаму я цяпер не жыву ў той кватэры. Я сказала: «Таму што там савецкая мэбля», але ў самім пачатку гэтай фразы, дзесьці на слове «таму што», Бодх сказаў: «выкінь!» Адгадаць было немагчыма – ён ніколі не быў у той кватэры і я ніколі яму нават не распавядала аб тым – якая яна. Прычын для таго, каб там не жыць, можа быць тысяча.»

 

35. Р. вельмі доўга не мела зносін з Бодхам, потым напісала яму некалькі лістоў. Праз некалькі дзён яна вельмі моцна захацела мець зносіны з Бодхам, і ў гэты дзень яна заходзіць у пошту і там ад яго ліст: «Ну калі хочаш – захадзі».

 

04-07) Вядома, нейкім адным тлумачэннем не растлумачыць усе пералічаныя ў папярэднім параграфе з'явы, але ў дачыненні да некаторых з іх можна выказаць здагадкі, якія тлумачаць іх, калі падумаць аб ніжэйадзначаным.

 

Успрыманні электрамагнітных хваляў наша цела нейкім таямнічым чынам умее інтэрпрэтаваць у вобразы. Гукавых хваляў – у гукі. Узаемадзеянне электрамагнітных палёў – у тактыльныя адчуванні (бо адчуванне дакранання пальца да стала – вынік інтэрпрэтацыі ўзаемадзеяння электронных абалонак атамаў, якія складаюць скуру і стол. Калі перад вачамі будзе ўсё мітусіцца – праца механізму, які інтэрпрэтуецца, парушыцца і мы не зможам распазнаваць вобразы. Тое ж – з гукамі і іншымі адчуваннямі. Што, калі бесперапынная мітусня хаатычнага ўнутранага дыялогу перашкаджае працы яшчэ аднаго віда інтэрпрэтацыі? Ці можа такое быць, што калі муд знікае, то ўзнікаюць іншага роду думкі, якія з'яўляюцца інтэрпрэтацыяй наяўных узаемадзеянняў цела і навакольнага свету? Напрыклад, я іду купляць праязны білет на месяц, і раптам нараджаецца думка – «білетаў няма». З'яўляецца вобраз, як хтосьці разводзіць рукамі і кажа – «ну вось так атрымалася, не паспелі надрукаваць», і вобраз іншага чалавека, які хапаецца за галаву і нешта крычыць у адказ. Пры гэтым я не зведваю шэрасці, не забіваю нуду парожнімі фантазіямі – гэта менавіта думкі і вобразы, якія з'явіліся самавольна, на фоне яркага азоранага фону, цікавых даследаванняў, напоўненага жыцця. Я прыходжу ў касу, і мне кажуць – «білеты не паспелі надрукаваць». Пры гэтым такая сітуацыя – упершыню за некалькі гадоў. Ці магло маё цела нейкім таямнічым чынам інтэрпрэтаваць нейкія ўспрыманні так, што ў выніку і атрымліваюцца думкі і вобразы, якія маюць для мяне інфармацыю, што цікавіць мяне?

 

Такі спосаб успрымання рэчаіснасці здаецца дзіўным, містычным. Але калі падумаць, то няўжо прывычнае зрокавае ўспрыманне не такое ж дзіўнае і містычнае?

 

Здагадка аб магчымасці так успрымаць свет калі і здасца фантастычнай, то толькі таму, што ты перастаў дзівіцца. Ты перастаў успрымаць як таямніцу, як цуд тое, што адбываецца вакол цябе – ператварыў усё ў штодзённасць. Бо на самой справе такія цуды – не рэдкасць. Я гляджу ўдалячынь і бачу слана. Гэты слон – за кіламетр ад мяне, а я ўжо ведаю, што ён там ёсць, ведаю які ён, як і куды ідзе, што ён есць і да т.п.! Ўяві – наколькі гэта магло б шакіраваць таго, у каго няма ні зроку, ні слыху, ні нюху! У нас ёсць зрок – дзіўны механізм інтэрпрэтацыі светлавых хваляў, якія трапляюць у вока . І гэта – дзіўна.

 

Чалавек, які ўпершыню адчыняе ў сабе такую магчымасць, зведвае, вядома, узрушэнне – гэта ўсё роўна што жыць без вушэй, вачэй, языка і носа, а потым раптам на цябе абвальваецца цэлы вадапад такіх спосабаў успрымаць свет, якія ты і ўявіць сабе не мог. «Мінулае», «будучыня», «невядомыя падзеі» і многае іншае – усё тое, што здавалася прынцыпова немагчымым для прамога пазнання, становіцца адчыненым прама тут – у выглядзе непасрэднага ведання, у выглядзе непасрэднага ўспрымання. Няўжо не цікава было б даследаваць усё гэта?

 

Гэта магчыма ТОЛЬКІ тады, калі ты:

 

*) дамогся таго, што ўсе НЭ бездакорна ўстараняюцца

 

*) па 40, 100, 200 раз на працягу дня ўспамінаеш сябе ў стане, калі ты зведваў АзУ, «упрыгваешь» у іх, іншымі словамі «спараджаеш» іх

 

*) зведваеш бесперапынны, інтэнсіўны азораны фон

 

*) зведваеш бесперапынны фон асалоды ў целе

 

*) заўсёды падвяргаеш крытычнаму разгляду любую ідэю, не даследаваную раней – ці абгрунтаваная яна, ці няма супярэчнасцяў, ці ёсць разумовая яснасць у гэтым і г.д., г.зн. не з'яўляешся дагматычным чалавекам

 

*) шукаеш і імкнешся рэалізоўваць радасныя жаданні, займаешся селекцыяй жаданняў

 

*) зведваеш у сувязі са ўсім гэтым парывы ў механічным, хаатычным унутраным дыялозе.

 

04-08) Жаданне распазнаваць успрыманні, у якой бы форме яно ні праяўлялася, ЗАЎСЁДЫ зрушвае успрыманні ў бок АзУ, г.зн. аб'ём АзУ павялічваецца. Напрыклад, калі я думаю аб тым, што цяпер мог бы зведваць АзУ, або пытаю сябе – як так адбываецца, што ў нейкі момант раптам адбываецца ўсплёск АзУ, або спрабую высвятліць – што я такое зведваю, з-за чаго цяпер няма яркіх АзУ – усе падобныя разважанні, якія суправаджаюцца павышанай увагай да бягучых успрыманняў, спробамі распазнаць бягучыя ўспрыманні, прыводзяць да выбухаў АзУ. І чым больш паспяхова ажыццяўляецца распазнаванне, тым ярчэйшыя і часцейшыя гэтыя выбухі. Такім чынам лёгка праверыць, што распазнаванне рэзаніруе з АзУ.